به گزارش آوای خزر، نوجوانی دوره سخت و پرتنشی هم برای کودکان و هم برای والدین است. تغییرات جسمی، اجتماعی و روانی زیادی در این دوره بروز می‌کند و معمولا نوجوانان در خصوص آنها با کسی صحبتی نمی‌کنند. شدت و ضعف این مشکلات در افراد مختلف متفاوت است و شرایط زندگی خانواده‌ها در بروز این مشکلات نیز دخالت دارد. در خصوص ۵ مشکل بسیار رایج در دوران نوجوانی بیشتر صحبت می‌کنیم.
انواع مشکلات روانی در دوران نوجوانی
اکثر اختلالات روانی نوجوانان به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند:
اختلالات یادگیری: از مهم‌ترین این اختلال می‌توان به نقض توجه با یا بدون بیش‌فعالی، نارساخوانی یا دیس‌لکسیا (یک اختلال یادگیری که باعث بروز مشکل در خواندن کلمات می‌شود)، اختلال حساب نارسائی یا دیس‌کالکولیا (ناتوانی در یادگیری مفاهیم ریاضی) اشاره کرد.
اختلالات عاطفی و رفتاری: شامل اختلالات خلق‌وخوی، اختلالات غذایی و بحران‌های نوجوانی (شورش، انزوای اجتماعی، اضطراب، اختلال سوءمصرف مواد) هستند.
در مرحله نوجوانی بروز برخی تغییرات در رفتار یا پردازش اطلاعات عادی است چون مغز نوجوان در حال رشد است. با این حال برخی علائم نیز زنگ هشداری برای مشکلات روحی خاصی است که معمولا در نوجوانی بروز می‌کنند.
استرس
استرس در نوجوانان معمولا به صورت ملغمه‌ای از اضطراب و افسردگی یا تغییرات رفتاری خود را نشان می‌دهد. برخی کودکان همانند بزرگسالان بیش از دیگران درگیر استرس می‌شوند. استرس در دوران نوجوانی با علائمی مانند بیشتر یا کمتر از قبل غذاخوردن، خستگی بسیار زیاد، عصبانیت، مشکلات مربوط به تمرکز، انزوای اجتماعی، بدخلقی و افسردگی خود را نشان می‌دهد.
عوامل متعددی در بروز استرس در نوجوانی نقش دارند که از مهم‌ترین آنها می‌توان به مشکل ارتباط برقرار کردن با گروه همسالان، قلدری در مدرسه یا قلدری مجازی، نداشتن رفیق، مشاجره مداوم با والدین، جدایی‌های عاشقانه و طلاق والدین اشاره کرد.
اضطراب
با وجود اینکه نوجوانان همواره بیش از کودکان اضطراب را تجربه می‌کنند، اما اضطراب باید در حدی باشد که اثرات منفی و مخرب به همراه نداشته باشد. معمولا نوجوانانی که بسیار کمال‌گرا بوده یا اطمینان کمی نسبت به خود دارند بیشتر در معرض اضطراب قرار می‌گیرند و معمولا نیاز به تایید شدن مداوم از طرف دیگران دارند. افرادی که در این شرایط هستند معمولا نسبت به دیگران بدبین بوده و از موقعیت‌های مختلف در هراس هستند.
علاوه بر این، حملات اضطرابی یا پانیک نیز در بین نوجوانان شایع است که به صورت ناگهانی و شدید بروز می‌کنند. علائمی مانند تپش قلب، لرز، مشکلات گوارشی، سرگیجه، تعریق، درد قفسه سینه، تنگی نفس و احساس در حال مرگ بودن از جمله علائم حمله اضطرابی است.
پرخاشگری
معمولا در دوران نوجوانی پرخاشگری و لحظات پرتنش بیشتر رخ می‌دهد به‌ویژه اگر نوجوان در محیطی خشن و ناآرام زندگی کند. بنابراین لازم است که در خانه والدین رفتار خصمانه و همراه با خشونت بروز ندهند تا کودکان و نوجوانان نیز این رفتارها را عادی تلقی نکرده و آن را در موقعیت‌های مختلف بازتولید نکنند.
از عوامل بروز پرخاشگیری در نوجوانان می‌توان به اختلالات یا بیماری‌های روانی، محیط خانوادگی پرتنش، عوامل بیولوژیکی یا فیزیولوژیکی عصبی، فقدان حمایت و سیستم آموزشی غیرمولد اشاره کرد.
افسردگی
اکثر نوجوانان کج‌خلق و بی‌حوصله هستند چون تغییرات زیادی را متحمل می‌شوند و باید خود را به سرعت با این تغییرات وفق دهند. به‌همین دلیل تشخیص افسردگی در نوجوانان اغلب کار دشواری است. برای این کار لازم است که به وجود و بروز علائم زیر دقت کنید:
افزایش یا کاهش ناگهانی وزن
ترس از مرگ
خستگی یا نداشتن انرژی
مشکلات خواب شامل پرخوابی یا بی‌خوابی
بدخلقی و تحریک‌پذیری
بی‌علاقگی به عادت‌ها و کارهایی که قبلا انجام می‌داد یا دوست داشت
احساس بی‌کفایتی
تحرک افراطی یا بی‌تحرکی مفرط
مشکل در تمرکز
آنورکسی یا بولیمی
آنورکسی (بی‌اشتهایی روانی) و بولیمی (پرخوری عصبی) از رایج‌ترین اختلالات غذایی در بین نوجوانان محسوب می‌شوند. مشخصه هر دو اختلال به رابطه وسواس‌گونه با موادغذایی و وزن و حتی تصور نادرست از بدن مربوط می‌شود. نوجوانانی که بیشتر با این دو بیماری درگیر می‌شوند افرادی کمال‌گرا، دارای اعتماد به نفس کم و با میل زیاد به کنترل ظاهر خود هستند. والدین باید به برخی علائم و دغدغه‌های افراطی نوجوانان دقت کنند.
علائمی از قبیل:
ترس افراطی از وزن‌گیری و چاقی در صورتی که حتی کمبود وزن داشته باشد
احساس اضافه وزن و چاقی
در دختران نوجوانی که اولین قاعدگی را تجربه کرده‌اند، قطع دو تا سه دوره پریودی.
کنترل افراطی و وسواس‌گونه وزن.
حرف آخر
لازم است که مشکلات روحی روانی نوجوانان در اسرع وقت تشخیص داده شوند تا بتوان به دنبال راه چاره بود. والدینی که فرزند نوجوانی در خانه دارند باید درک بالایی داشته باشند، صبوری پیشه کنند و از همه مهمتر حمایتگر باشند. نوجوانان دوران سختی می‌گذرانند و حمایت بزرگسالان برای اینکه آنها بتوانند به بهترین شکل ممکن از این دوره عبور کنند بسیار ضروری است.
اگر تصور می‌کنید فرزند نوجوانتان دچار مشکلات روحی روانی شده است حتما از یک متخصص کمک بگیرید. در این‌صورت مشکل احتمالی تشخیص داده شده و در کوتاه‌ترین زمان درمان خواهد شد./ سلامت
