آوای خزر – یادداشت سردبیر: نامزدهای دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران در سومین و آخرین مناظره تبلیغاتی با همان ساختار دو مناظره قبلی از ساعت 16:30 روز جمعه 22 اردیبهشت در استودیو پخش معاونت سیما به سؤالات پاسخ دادند.
آقایان جهانگیری، هاشمی طبا، میرسلیم، قالیباف، رئیسی و روحانی بهترتیب تا قبل از ساعت 16 با تشریفاتی یکسان وارد معاونت سیما شدند و پس از قرعهکشی برای شماره صندلیها به استودیو رفتند؛ هاشمی طبا، قالیباف، میرسلیم، روحانی، جهانگیری و رئیسی به ترتیب و براساس قرعه کشی انجام شده، در صندلی های 1 تا 6 نشستند.
جهانگیری، میرسلیم، روحانی، هاشمی طبا، رئیسی و قالیباف براساس قرعهکشی به ترتیب به سوالات خود درباره قاچاق کالا و کاهش واردات در راستای اقتصاد مقاومتی، هدفمند کردن یارانهها، توسعه صادرات و جلوگیری از خام فروشی، مشکلات نظام بانکی و راهکار برای تولید، مسکن و ازدواج و سایر موارد ضروری، راههای برونرفت از مشکلات اقتصادی و ارتقای بهرهوری و بحث مالیات پاسخ دادند.
آنچه از نحوه نشستن و نگاه کردن، و کیفیت پاسخ دادن کاندیداها در مدت 3 ساعت و 11 دقیقه حاصل شد این بود که این برنامه بیشتر شباهت به جنگ این دولت و آن دولت داشت تا مناظره و بحث کردن. مناظره‌ای که به تسویه حسابهای شخصی و کنایههای ریز و درشت در مقابل مردمی که به فرهنگ و تمدن شهره هستند، صورت گرفت. نامزدهایی که با نگاه کردن و طرز نشستن میخواستند خود را یک سر و گردن از رقیب بالاتر بدانند و اینها نشانههای خوبی نبود.
نامزدهای اصلاحات، کاندیداهای رقیب را نمایندگان تفکر دولت‌های نهم و دهم و با همان شعارها و روشها خواندند؛ قالیباف را به عادت کردن به حرفهای خلاف و بیادبی متهم کردند، از آقای رئیسی گفتند که هنوز یک برنامه اعلام نکرد و تا چند ماه پیش نمیدانست در خدمت امام رضا(ع) باشد یا نامزد انتخابات شود. ناقص بودن اطلاعات میرسلیم و استادی او در طرح سؤال! پرداخت نکردن منابع بانکی از سوی برخیها در دولت قبلی و دادن نفت به یکی از دوستان (دولت نهم و دهم) تنها نمونههایی از این اتهامات و انتقادات بود.
فروش 2200 میلیارد تومانی درآمد مردمی در شهرداری و جلوگیری از تحقیق و تفحص در این زمینه، اینکه در بانک شهر چه میگذرد، واگذاری بانک سرمایه به مفسد اقتصادی در حالیکه سهام آن متعلق به شهرداری است و سرو کردن بستنی 400 هزار تومانی در برج میلاد در حالیکه مردم در صف دارو بودند نیز از جمله گلایههای روحانی و جهانگیری به قالیباف و رئیسی بود.
اصولگراها نیز دست خالی نبودند! آنها وزرای کابینه دولت فعلی را پایهگذار حقوق‌های نجومی و پاداشهای میلیاردی خواندند، آنها را به برقرار نکردن امنیت سپرده گذاران متهم کردند، گفتند که 4 سال آزگار با قاچاق مقابله نشد، دولت یازدهم را نجومی بگیر و نجومی بخور توصیف و آن را به ایجاد رکود متهم کردند.
میرسلیم و قالیباف از احتساب میعانات نفتی در صادرات غیر نفتی در دولت گفتند، رئیسی از تبدیل 250 هزار واحد تولیدی به توزیعی به علت فشارهای مالیاتی گفت، قالیباف جهانگیری را متهم کرد که همانند روحانی راست راست نگاه میکند و دروغ میگوید، او همچنین از بینتیجه بودن گلابیهای! برجام و معطل کردن کشور در 4 سال گذشته گفت.
اصولگرایان به این سخنان قانع نشدند و در ادامه از مبارزه نشدن قاطع با قاچاق گفتند، از دو برابر شدن هزینههای دولت گفتند و دولت یازدهم را دولتی پُرخرج! توصیف کردند. دولتی که هیچ اصلاحی در نظام بانکی صورت نداد، معتقدند که ثمر ندادن درخت دولت یازدهم در 4 سال و میوه ندادن آن در سالهای بعد واضح است.
آنها از تخلفات بانکی در دولتیها گفتند و اینکه 90 درصد بدهکاران بانکی از دولتیها بوده‌اند. آنها دولت را به بانکداری رباخواری متهم کردند و نه بانکداری اسلامی.
بحث 96 درصد و 4 درصدیها باز هم به میان آمد، صحبتی که قالیباف در هر مناظره و گفتگویی آن را تکرار میکند، او حتی بحث افزایش یارانهها را همانند رئیسی بار دیگر به میان آورد.
این دوره و آن دوره و این دولت و آن دولت از سوی همه نامزدها گفته شد و جالب است که هر کدام از دو طرف مناظره، طرف مقابل را به مقایسه بین این دولت و آن دولت متهم میکردند! بحث این دولت و آن دولت تا جایی پیش رفت که رئیسی بار دیگر این موضوع را مطرح کرد که یک بار برای همیشه یک مناظره‌ای بین روحانی و احمدینژاد بگذارند زیرا همه صحبتهای روحانی و جهانگیری درباره دولت قبل است.
روحانی اما برای این درخواست، پاسخ جالبی ارائه داد، اینکه: " آقای رئیسی! شما گفتید ما با دولت قبل مناظره کنیم، همه آن آدم‌ها الان در ستاد شما هستند با خودتان مناظره می‌کنیم".
بحث داغ یارانهها آنجایی داغتر شد که روحانی از رئیسی خواست تا منابع تأمین این افزایش چند برابری را اعلام کند. رئیسی که شاید از منابع مالیاتی و فروش آب و برق و گاز و ارزش افزوده فاکتور گرفته باشد، گفت: در رابطه با منابع بدانید که منابعش بررسی شده و شناخته شده است، او از "سایر موارد" نیز صحبت کرد.
روحانی اما خیال همه را راحت کرد و گفت: «برنامه ما این است که یارانهای که فعلا هست ادامه پیدا کند، برنامه ما این نیست که این یارانه قطع شود اما برنامه یارانه تنها کافی نیست ما دنبال یک نظام تأمین اجتماعی هستیم».
او از این موضوع نیز سخن گفت که عدهای به دنبال بازگشت به دولت قبل هستند و این سوال را مطرح کرد که آیا می‌شود بهداشت و درمان و گازرسانی و راهسازی را متوقف کرد و پول را به مردم داد؟!
قالیباف که گویا حرفهای زیادی داشت و لبخندهای سیاسی میزد، با ادبیاتی شبیه «بگ بگمهای احمدینژاد» سندی از خرید 350 متر زمین با متری 140 هزار تومان! توسط جهانگیری رو کرد، پروندهای که روحانی را تا حدودی عصبانی کرد و به قالیباف یادآوری کرد که خودتان خوب می‌دانید آن زمین در عوض چه چیزی بوده است.
روحانی اما مجبور شد تا در مقابل به‌اصطلاح شجاعت قالیباف بگوید: من اگر پرونده سال 84 شما که دست من است را رو می‌کردم و اگر آن مردانگی را نکرده بودم شما الان اینجا نبودی! آقای قالیباف! شما که همیشه طرحت لوله کردن بود. همیشه می‌خواستی دانشجوها را دو ساعته لوله کنی!؟ شما لازم نیست دنبال املاک ما باشید.
روحانی در ادامه خطاب به قالیباف گفت: من اگر در تهران هر زمانی یک خانه بیشتر دارم، مال شما آقای قالیباف، اگر تخلفی شده بروید شکایت کنید. آن زمین را هم می‌دانید چیست!
رئیسی و روحانی نیز حرفهایی از جنس تحلیلی – تخریبی داشتند؛ رئیسی گفت: «کاش روحانی در این چهار سال به اندازه همین سه سال راه میافتاد در استانها»
این دو رقیب انتخاباتی درباره فساد اداری نیز حرفهای زیاد داشتند، روحانی در پاسخ به انتقاداتی از این دست که از سوی رئیسی عنوان شد، گفت: شما که با فساد مشکل دارید چرا با پرونده ۱۲هزار میلیارد تومانی که یک طرف آن قاضی همکار شما بود، برخورد نکردید؟!
در بخشهای پایانی مناظره سوم 6 نامزد دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، حرفهایی داشتند، جهانگیری خطاب به قالیباف گفت: آقای قالیباف! شما 700 هزار رأی آوردید، نفر آخر مجلس تهران بیش از یک میلیون رأی! به خود بیایید.
او از ملت ایران خواست تا حتماً به سوابق کاندیداها نگاه کرده و در انتخابات شرکت کنند، جنگ‌طلب‌ها در جای جای دنیا سر کار آمده‌اند. باید مواظب ایران باشیم. نگذاریم سفره مردم دوباره کوچک شود.
هاشمی طبا که گاه بیطرف بود و گاه از دولت فعلی حمایت میکرد، در مجموع آرمانیتر و واقعگرایانهتر از سایر نامزدها صحبت کرد؛ او درباره یارانه معتقد است که دولت قبل ۴۵ هزار تومان یارانه گذاشت در جیب مردم و ۵۰۰ هزار تومان از جیب مردم برداشت! او از ارائه اسناد داراییهای فردی نامزدهای انتخاباتی انتقاد کرد و معتقد است؛ "ملاک پول داشتن نیست چه بسا کسی فقیر باشد ولی کیسه بدوزد" .
فراموش کردن سؤالی که مجری از هاشمی طبا پرسیده بود نیز جالب بود، به نظر میرسید هاشمی طبا دیگر حوصله پاسخگویی و بحث را نداشت، خواندن شعر « فرزندان ایران» از سوی او نشان داد که این نامزد انتخاباتی بیش از همه میخواهد بگوید «همه باید برای ایران آستین همت را بالا بزنیم».
قالیباف تا آخرین لحظه سر ناسازگاری داشت و لبخندهایی تلخ بر لب، او دولت را در آخرین لحظات وقت قانونی خود به نداشتن شجاعت در مبارزه با فساد متهم کرد.
میرسلیم نیز گفت: " شخصاً ادعای معجزه برای کشور ندارم، مهمترین مسئله امروز فساد است و بخشی از فساد در دستگاه‌های اجرایی است".
رئیسی خود را به عنوان نماینده قشر کارگر معرفی کرد و در جمعبندی سخنانش گفت: اگر جلوی فرار مالیاتی گرفته شود، اگر از قاچاق افراد رفیق و آشنای دولتمردان جلوگیری شود، از دست‌اندازی افراد خاص به منابع جلوگیری شود، قطعاً می‌توان برای دهک‌های پایین وضعیت بهتری ایجاد کرد.
او به روحانی گفت: آقای روحانی! من سخن بی‌مورد نمی‌گویم. معاون اول قوه قضائیه و دادستان کل کشور در مورد فساد نزدیکان شما به دفترتان آمدند، صحبت کردند و مدارک ارائه دادند. من جای شما بودم مساعدت می‌کردم برای برخورد.
من کمتر از شما آقایان البته غیر از برجام، ارتباطات کمی نداشتم با کشورهای مختلف. ورودم نسبت به مسائل سیاست خارجی، قطعاً اطلاعاتم کمتر از شما نیست، در مورد آزادی‌های سیاسی و مدنی که مردم را می‌ترسانید، وظیفه دولت است که تضمین کند. زبان را برای کردها، خدا آزاد کرد. مگر شما آزاد کردید؟
روحانی نیز در پایان از رئیسی تقاضا کرد که امام رضا(ع) را برای مردم بگذارد بماند، و گفت: امام رضا(ع) را جناحی و حزبی نکنید، اگر نبات و پارچه سبز برای روستاها می‌فرستید بعد از انتخابات این کار را بکنید!
او در پایان به مردم ایران گفت: بهانه‌ای که میتوانست برای ما جنگ درست کند را از بین بردیم، آمادگی دارم در چهار سال بعد غیر از تحریمهای هستهای، بقیه تحریمها را بردارم و عزت و منفعت ایران را برگردانم.
بالاخره مناظره تمام شد با عکسهای یادگاری و مشاورانی که هر کدام به سوی نامزدهای انتخاباتی خود رفتند، شاید آنها همینکه از درب معاونت سیما بیرون رفتند حرفها و جدالهای خود را برای تصاحب کرسی ریاست جمهوری فراموش کنند، اما مردم حافظه قوی دارند و این سخنان را از یاد نخواهند برد.
همه نامزدها در سخنان خود بیش از آنکه به سؤالات مجری پاسخ دهند به سؤال یا تحلیل و یا انتقاد طرف مقابل پاسخ دادند و در بین سخنان خود گریزی به بحثهای اقتصادی زدند، هر چند برخی از صحبتها و رفتارهای برخی کاندیداها بویژه قالیباف خارج از ادب بود اما همین باعث شد که آنها در بین دعوا نرخ تعیین کنند و در کنار صحبتهای از پیش تعیینشده، از مطالبی بگویند که شاید هیچگاه در حالت عادی نمیتوانستند بگویند!
حالا مانده است که در چند روز آینده، مردم خوب فکر کنند و تصمیم بگیرند تا رئیس جمهور خود را انتخاب کنند، رأی هر چه باشد نظر جمع است اما هر چه هست، خیر باشد و رئیس دولت یازدهم به مهمترین دغدغه مردم یعنی اقتصاد پایان دهد تا در کنار امنیت، رفاه عمومی نیز حاصل شود.
انتهای پیام/ 1354
