* مروری بر مشخصات زمین
منظومهٔ شمسی که به آن سامانه خورشیدی نیز می‌گویند؛ متشکل از یک ستاره به نام خورشید و اجرام آسمانی دیگری است که به دور آن در چرخش هستند، این سامانه از هشت سیاره به نام‌های زمین، ناهید، بهرام، تیر، مریخ، مشتری و زحل تشکیل شده است.
زمین با پیشینه حدود 4.6 میلیارد سال، سومین سیاره از منظومه خورشیدی و از سیارات سنگی است، این سیاره که از حرکت آن شب و روز پدید می‌آید؛ به دور خود و خورشید می‌چرخد، زمین دارای میدان مغناطیسی قوی است و از تعامل آن با باد خورشیدی، کمربندهای تابشی و ان آلن تولید می‌شود که یک جفت حلقه‌شکل از گاز یونیزه یا پلاسما است که در مدار زمین قرار دارد.
مدار زمین 149،600،000 کیلومتر و دور مدار آن نیز به اندازه 365.24 روز و دمای سطح آن 55 تا 88- درجه سانتیگراد با قط 12 756.3 کیلومتر است، این سیاره از لایه‌های مختلفی به نام پوسته، گوشته، هسته داخلی و هسته بیرونی تشکیل شده، 71 درصد آن از آب تشکیل شده است، 32.1 درصد از زمین را آهن، 30.1 درصد آن را اکسیژن، 15.1 درصد آن را سیلیکون و 13.9درصد آن را منیزیم تشکیل می‌دهد.
* زمین و بلاهایی که بر سرش آوردیم
در عمر دهها میلیون ساله زمین تغییرات زیادی در آن به وجود آمده است که تا دهه 70 میلادی نقش انسان در آن بسیار کمرنگ بوده است اما از این دهه به بعد براساس آنچه صندوق جهانی طبیعت یا بنیاد جهانی طبیعت (WWF) اعلام می‌دارد نقش انسان در تخریب و دست‌اندازی زمین آغاز شده است.
جوامع از حالت سنتی به صنعتی تبدیل شدند و در این تغییر نیاز بود تا انسان بخشی از طبیعت را فدای آسایش و رفاه خود کند، تخریب جنگل‌ها در جهان ازجمله در ایران که از حدود 20 میلیون هکتار در سال 1321 به 11.7 میلیون هکتار در زمان فعلی رسیده است(براساس اعلام فائو) ؛ نشان می‌دهد انسان نتوانسته است تعادلی بین طبیعت و خواسته‌های خود بیابد و بی‌محابا به منابع سرزمین خود تاخت و تاز داشته است.
منابع آب و خاک و هوا دستخوش تغییر شدند و شاهد تغییرات اقلیمی هستیم، انسان بیش از اندازه در بی‌برنامگی نسبت به برداشت منابع از زمین پیش رفته است و شاید بتوان حاصل این بی‌تدبیری و سوءاستفاده را حرکت به سمت انقراض زمین نامید، انسان به عنوان اشرف مخلوقات از زمین که یک امانت در دست او بوده به خوبی محافظت نکرده و هرگز در طول این سالها به معنای واقعی به جمله «دیگران کاشتند و ما خوردیم ما بکاریم و دیگران بخوردند» توجه نداشته است.
به نظر می‌رسد که ارتباط مسائل زیست‌محیطی جدید با جهان نیازمند یک گردهمایی بزرگ و عمومی در سراسر مناطق دنیاست، یعنی باید به سمتی پیش برویم که علم و سیاست‌گذاری زیست‌محیطی و مشارکت جهانی را در کنار هم داشته باشیم، ما در دنیای کوچکی زندگی نمی‌کنیم اما می‌توانیم با یک برنامه جهانی و تصور یک دهکده جهانی آنها را محقق کنیم.
در جهانی زیست‌مندیم که آن را با رفتارها و عملکردهای غیر زیست محیطی به سمت نابودی برده‌ایم، ما تغییرات اقلیمی و شکننده‌ای را بر زمین تحمیل کردیم، ما انسانها به گرمایش زمین کمک کرده‌ایم، در فصل زمستان با پدیده وارونگی هوا به خوبی در می‌یابیم که چه بلایی بر سر زمین و محیط زیست آورده‌ایم، ما صنایع آلوده‌ای را تولید کردیم که مضرات آن بیش از فواید آن بوده است، و تازه پی برده‌ایم که باید پولهای انباشته‌شده را صرف فرار از آلودگی کنیم و فریاد زمین پاک را سر دهیم و چه دیر به این نتیجه رسیده‌ایم.
ما آب و خاک و منابع طبیعی زمین را برداشتیم و کوهی از زباله و رودخانه‌های مسموم و دریاهای آلوده را تحویل او دادیم، ما هوای پاک را نفس کشیدیم و گرد و غبار و دودها و انواع گازهای گلخانه‌ای را تحویل آسمان دادیم، منابع آبی را آنقدر برداشت کردیم که خشکسالی آفریدیم و دعای باران هم دیگر فایده‌ای نداشت.
ما انسانها انواع و اقسام سلاح‌های مخرب را برای کشتار انسان و از بین بردن جانداران و تخریب طبیعت به کار گرفتیم، ما در بخشی از کشورهای خاورمیانه، قاره آفریقا و آمریکا و چین با همین دانش‌های باصطلاح نوین بلایی عجیب و نابخشودنی بر سر آب و خاک و انسان آوردیم، ما کاری کردیم که حتی تا پایان عمر زمین هیچ گیاهی در برخی از مناطق زمین رشد نکند و هیچ انسانی از آن مناطق سالم بیرون نرود.
ما انسانها حتی به جانداران رحم نکردیم، شکار بی‌رویه داشتیم، ما تعادل زیستی را از بین بردیم، ما نتوانستیم گونه‌های بسیار باارزشی چون ببر هیرکانی را نگه داریم، ما حتی نتوانستیم در پروژه احیای ببر موفق عمل کنیم، ما انسانها همچنان به تاخت و تاز خود به طبیعت ادامه می‌دهیم و آیا به راستی با چه کارنامه درخشانی باید روز زمین را گرامی بداریم؟
انسانها با ساخت ظروف یکبار مصرف پلاستیکی یادگاری بدی از خود برای آیندگان و طبیعت بر جای گذاشتند، موادی که تا 700 سال در دل آب و خاک باقی می‌مانند و نسلی از موجودات را از بین خواهند برد، اکنون در دل دشت و دریا و رودها و جنگل‌ها به وفور پلاستیک و شیشه را می‌بینیم، و اینها سندی بر بی‌تدبیری‌های انسانهای قرن من است. ای کاش این کارنامه در عصر ما نبود...
آه! زمین کوچک! چه بلاها که بر سرت نیاوردیم و چه توقعاتی که از تو نداشتیم، ما بین دنیای خود و زمین و آینده‌ی زمین تنها به خویشتن اندیشیدیم و پس‌اندازی برای آینده نگذاشتیم، چه سخت خواهد بود برای آیندگان نفس کشیدن و چه سخت خواهد بود برای تو دیدن حیات زیست‌مندانی که تاوان بداقدامی‌های مردمان عصر مرا به دوش می‌کشند. کاش هرگز چنین مباد ....
ما انسانها خواستیم تا هم طبیعت سنتی را نگه داریم و هم مدرنیته را، و هیچگاه نتوانستیم ترکیب همگونی از این دو را ایجاد کنیم، در برخی کشورها سعی شده تا رابطه خوبی بین انسان و کره مسکون ایجاد شود اما واقعیت این است که انسان بر هر جایی پای نهاد آنجا را مطابق با میل خود در اختیار گرفته است نه مطابق با سلیقه و خواست طبیعت.
گاهی ساخت سازه‌های سازگار با محیط زیست در مناطق حفاظت‌شده عنوان می‌شود اما علیرغم همه تلاشها، انسان هرگز نتوانست به این مهم دست یابد و کم و بیش، نقش سازه‌های خشن بر دل طبیعت را می‌بینیم.
* کاری کنیم که حال زمین خوب شود
حالِ زمین با این چیزها خوب نمی‌شود، حالا وقت تلاش و دورشدن از عذاب وجدان است؛ درخت می‌کاریم، گل می‌کاریم، زمین را از زباله و نخاله پاک می‌کنیم، پروژه‌های سبز را دنبال می‌کنیم اما باز هم کم می‌آوریم، واقعیت این است که انسان کنونی به دنبال ارضای خواسته‌های درونی است، انسان ذاتا از طبیعت حس خوبی به خود منتقل می‌کند، سرسبزی و طراوت، بی‌اختیار انسان را به اصالت و آدمیت نزدیک می‌کند زیرا سرشت آدمی از طبیعت است و روحی خدایی - که به نیکویی‌ها گرایش دارد- در او دمیده شده. و شاید همه طرح‌هایی که در راستای محیط زیست انجام می‌شود تنها نمایشی از اقتدار انسان بر طبیعت باشد نه صرفاً فعالیتی که فایده‌ای برای تمام زمین داشته باشد.
تنها کاری که آکنون می‌توان انجام داد این است که داشته‌های امروزی را به خوبی محافظت کنیم و آنها را از دست ندهیم، بیاییم از خودگذشتگی کنیم و به معنای واقعی دوستدار طبیعت باشیم، همایش‌ها و نمایش‌ها راه به جایی نخواهند برد، سیل اخیر در ایران را دیدیم، این سیل حاصل دست‌اندازی انسان به طبیعت و بی‌توجهی به قدرت طبیعت است، زمین بیکار نمی‌نشیند و حتما اعمال انسان در طبیعت عکس‌العملی از آن را در پی خواهد داشت، بیاییم با خود صادق باشیم و زمین را با تمام وجودمان پاک و صحیح نگه داریم.
انتهای پیام/ 1001/
