"انصاف" بازار ندارد/ فاصله‌ی تماشایی قیمت‌ها از میدان‌بار تا بازار

به گزارش خبرنگار آوای خزر، شنبه ۶ فروردین‌ماه ۱۴۰۱، همراه استاندار مازندران شدیم در بازدید از میدان میوه و تره‌بار شهر ساری. یک ساعتی به طلوع خورشید باقی مانده بود. پس از ۶ روز تعطیلات عید، روز کاری حجره‌داران در سال ۱۴۰۱ آغاز شد.

مدیران کل تعزیرات، صنعت، معدن و تجارت استان، فرماندار و کارشناس شهرداری ساری هم حضور داشتند. معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار مازندران نیز در ادامه به اعضای ستاد تنظیم بازار  استان پیوست.

وارد میدان تره‌بار که شدیم، برخی حجره‌داران تابلوی قیمت‌ها را برداشتند و برخی نیز آن‌سوتر با دیدن خودرو‌های پلاک‌قرمز قیمت‌ها را دستکاری کردند؛ یعنی قیمت را پایین آوردند. به همین راحتی، و اگر همان زمان خریدار می‌آمد، خیلی شانس می‌آورد که بار را با قیمت استثنایی خریده است!

این تکاپو‌ها برای فرار رو به جلو، از چشمان استاندار دور نماند و حتی از یک کاسب‌کار سوال کرد که "چرا قیمت‌ها را الان تغییر دادید"؟ او هم با ژست حق به‌جانبی گفت:"قیمت‌ها گقبلی" بود. الان صبح آمدیم و درست کردیم".

قیمت موز قابل تأمل بود؛ درجه یک بین ۴۵ تا ۴۷ هزار تومان، موز ایرانی هم بین ۱۸ تا ۲۰ هزار تومان. یکی از واسطه‌ها می‌گفت: "روز پنج‌شنبه به میدان‌بار قائمشهر رفتم تا از آنجا موز خریداری کنم، اما از ۴۷ هزار تومان کمتر نبود و در برخی حجره‌ها به ۵۰ هزار تومان هم می‌رسید. دوباره آمدم ساری". او ادامه داد: "فقط قیمت موز اینگونه است و برای باقی میوه‌ها مشکلی نداریم. بقیه میوه‌ها امانت است".

یک بارفروش می‌گفت: "می‌خواهیم قیمت را متعادل کنیم، ولی نمی‌شود. موز درجه یک را خودمان ۳۹ هزار تومان خریدیم. کرایه حمل و نقل هم روی آن می‌آید و از ۴۰ هزار تومان بیشتر می‌شود".

 

قیمت پرتقال از ۱۰ تا ۱۲ هزار تومان در نوسان بود. خریداران معمولا از مغازه‌دار‌ها هستند. "روز اول کاری سال جدید است و بار هم کم"، این را یکی از حجره‌داران می‌گفت. او این را هم به گفته‌اش اضافه کرد که میدان‌بارِ قائمشهر از روز دوم فروردین کار خود را آغاز کرد و قیمت‌هایش کمی متعادل‌تر است.

قیمت "گوجه" بین ۷ تا ۹ هزار تومان بود. یکی از حجره‌داران به استاندار گفت که گوجه زیاد نمی‌ماند و باید زود به فروش برسد. او از داشت، برداشت و هزینه‌های جانبی این سبزی‌-صیفی گفت و دورریز‌هایی که به نفع اقتصاد نیست؛ و البته از نبود یک کارخانه تولید رب گوجه گفت و اینکه اگر گوجه را امروز نفروشد باید آخر وقت چند هزار تومان زیر قیمت بفروشد. باز هم یعنی ضرر.

این بازاری که مرکبات هم می‌فروخت؛ از استاندار خواست تا برای حال ناخوش مرکبات شهر ساری  فکری بکند؛ اینکه حجم بالایی از مرکبات در انبار‌ها مانده است و بازار فروش ندارد.

سید محمود حسینی‌پور نوری استاندار مازندران از او خواست تا علت را هم بگوید و او هم عنوان کرد: "پرتقال با قیمت ۷ – ۸ هزار تومان سر باغ خریداری و به سورتینگ منتقل شد. شب عید قیمت تامسون به ۵ – ۶ هزار تومان رسید. این یعنی ضرر. در بحث صادرات هم غیر از عراق هیچ کشوری بار ما را نمی‌خرد. عراق هم میزان خریدش از ایران کم شده است".

این حجره‌دارِ میدان تره‌بار ساری ادامه داد: " «لیر» ترکیه سقوط کرد و پرتقال ترکیه با آن کیفیت و قیمت مناسب قطعا برای عراق جلب توجه می‌کند. در حالی که ما حتی در بسته‌بندی مشکل داریم".

قیمت پیاز سفید ۷ تا ۸ هزار تومان بود. سیب‌زمینی هم از ۱۰ تا ۱۴ هزار تومان. سیب قرمز درجه یک ۱۴ و سیب زرد درجه یک هم ۱۸ هزار تومان بود.

یکی از بارفروشان به استاندار مازندران گفت: " اکثرا، چون شنبه اول هفته است و بار جدید می‌آید و پنج‌شنبه، چون آخر هفته است و دیگر تا شنبه بار نمی‌آید، اصولاً قیمت‌ها در این زمان‌ها گران است".

 

یک بارفروش دیگر که پیاز سفید می‌فروخت، معتقد بود که امسال قیمت‌ها پایین‌تر است و با فراوانی بار مواجهیم. او پیاز را ۷ هزار تومان قیمت زده بود، اما به قول خودش، چند ساعت دیگر ۵ تا ۶ هزار تومان هم می‌فروشد.

یکی دیگر هم گلایه خاصی از قیمت‌ها نداشت و می‌گفت: "همه‌ساله قیمت‌ها همینطور هست و نمی‌شود کاری کرد".

استاندار مازندران از ورود واسطه‌ها در بازار سوال کرد که یکی از حجره‌داران گفت: "واسطه معمولا یک نفر است. یک نفر از سردخانه یا از جای دیگر بار می‌آورد. ما می‌خریم و در میدان هم مغازه‌دار‌ها از ما خریداری می‌کنند".  

استاندار مازندران با یاد کرد اینکه با ورود ما برخی بارفروشان تابلو‌ها را تغییر دادند، خطاب به مدیران کل تعزیرات و صمت گفت که حضورتان را بیشتر کنید، چون مشخص است که حضور مستمر می‌تواند تاثیرگذار و کنترل‌کننده باشد.

مدیرکل تعزیرات استان می‌گفت: " دو واحد گشت تعزیرات فقط در ساری فعال است و هر روز به صورت سیار بازدید دارند. برای واحد ثابت هم مسبوق به سابقه بود که یک کانکس در میدان شهر مستقر شد و بازرسان حضور داشتند؛ هم برای مردم دسترسی به تعزیرات سهل‌الوصول بود و هم استقرار کانکس و تابلوی هشدار قیمت‌ها اثر روانی داشت، اکنون هم درخواست داریم از فرمانداری و اصناف که مکانی را در اختیار تعزیرات قرار بدهند".

 

استاندار گفت: "مشخص است به محض اینکه در میدان ورود پیدا کردیم، برخی از کسبه تابلو‌ها را تغییر دادند؛ بنابراین شاید تاثیر آنچنانی نداشته باشد، اما نظارت شما مسوولان می‌تواند کنترل‌کننده باشد و به نظر می‌رسد موثر است و یک‌سری تفاوت‌ها را با همین سرکشی سرزده، دیدیم. در ایام عید باید نظارت‌ها بیشتر شود".

مقایسه قیمت‌ها از میدان‌بار تا بازار

امروز ۷ فروردین‌ماه ۱۴۰۱، به بازار‌های رجایی و شهبند ساری سر زدم. نیمی از حجره‌ها تعطیل و قیمت‌ها متفاوت بود. میوه‌های از قبل مانده در جای خود قابل بحث است، اما قیمت میوه‌های تازه در برخی اقلام قابل توجه بود. موز ایرانی که در میدان تره‌بار بین ۱۸ تا ۲۰ فروخته می‌شد، ۳۰ تا ۳۲ هزار تومان بود. ارقام دیگر موز از ۴۰ تا ۵۰ هزار تومان در بازار به فروش می‌رسید. قیمت کیوی که در میدان‌بار ۱۴ هزار تومان بود در بازار ۲۳ و ۲۸ هزار تومان به مشتری عرضه می‌شد. کیوی ۱۸ هزار تومانی هم بود، ولی نزدیک به دور ریز.

قیمت پرتقال به دلیل اشباع شدن بازار از این میوه، حداکثر ۱۵ هزار تومان بود. سیب سفید از ۱۸ تا ۲۵ هزار تومان و سیب قرمز از ۱۵ تا ۲۳ هزار تومان در نوسان بود. این قیمت‌ها در میدان بار ساری ۱۴ برای سیب قرمز و ۱۸ هزار تومان برای سیب سفید درجه یک بود. گرچه از قیمت تنظیم بازاری بسیار فاصله دارد و حتی از دو برابر هم پیش افتاده است.

سیب‌های قیمت پایین‌تر هم در بازار موجود بود، اما کیفیت خوبی نداشت و مثلا سیب کیلویی ۱۰ تا ۱۲ هزار تومان در حد ۷ – ۸ هزار تومان هم ارزش نداشت. این یعنی بازار انصاف ندارد!

سیب‌زمینی که در میدان‌بار بین ۱۰ تا ۱۴ هزار تومان فاکتور می‌شد در بازار رجایی از ۱۵ تا ۱۷ هزار تومان بود. در بازار شهبند می‌توانستی سیب‌زمینی ۷ تا ۹ هزار تومانی ریز را پیدا کنی که مشخص بود از تازگی فاصله دارند. درشت‌تر‌های ۹ هزار تومانی هم به چشم می‌خورد، اما کیفیت خوبی نداشت.

 

پیاز سفید که در میدان‌بار فراوان بود و ۷ تا ۸ هزار تومان فروخته می‌شد در بازار ۱۰ تا ۱۲ هزار تومان بود. پیاز قرمز را در میدان‌بار قیمت نگرفتیم، اما در بازار ۱۲ و ۱۳ هزار تومان فروخته می‌شد. پیاز ۸ هزار تومانی هم بود، اما جوانه‌های روی آن تو را از خرید باز می‌دارند!

قیمت گوجه در بازار‌های شهبند و رجایی که همان‌ها در میدان‌بار ۷ تا ۹ هزار تومان بود، به ۱۲ تا ۱۵ هزار تومان بسته به تازگی و نوع آن در نوسان بود. گوجه‌های ۷ تا ۱۰ هزار تومانی هم مشهود بود، اما دیگر به تاریخ فرآوری و دور ریز نزدیک می‌شد!

به گزارش آوای خزر، با مقایسه قیمت‌های بازار و میدان تره‌بار در می‌یابیم که قیمت‌ها تابع هیچ کارگروه، ستاد و "قانون"‌ی نیست. تفاوت قیمت تا دو برابر مشهود است. آنچه در واقعیت می‌بینیم با آنچه ستاد تنظیم بازار مشخص می‌کند فاصله زیادی دارند. قیمت‌ها نه تابع تقاضا و قانون که تابع جیب مشتری و فروشنده است و این اصلا خوب نیست. بازارِ "انصاف" کم‌فروغ است و قیمت‌ها عجیب کم می‌شکند!

در این میان، مسوولان باید تصمیمات و راه‌های ریشه‌ای را عملیاتی کنند. "بازار" نبض اقتصاد است. کنترل‌ها، نظارت‌ها و برخورد‌های مستمر راه را بر سوءاستفاده می‌بندد. فروشنده باید به سود متعارف برسد و قدرت خرید مشتری باید افزایش یابد.

انتهای پیام/۱۰۰۱/ آزاده بابانژاد/