آوای خزر/ دادگاههای خانواده همیشه پر از زنان و مردانی است که با بحث و جدل و دعوا پا به دادگاه میگذارند و با همان جدلها هم از دادگاه بیرون میروند. در واقع دادخواستهای طلاقی که از سوی زوجها به محاکم خانواده تقدیم میشود، علتهای متعددی دارند. در همین رابطه یکی از این مواردی که مرد و زن به راحتی و بدون هیچ چون و چرایی میتوانند تقاضای طلاق بدهند ابتلا به برخی بیماریها قبل یا بعد از ازدواج است.
تعریف فسخ نکاح
فسخ نکاح یکی از روشهای برهم زدن ازدواج است. هنگامی که بنا به دلایلی ازدواج موجب ضرر و زیان فاحش یکی از زن یا شوهر باشد، به منظور رهایی او از قید ازدواج میتوان با شرایطی ازدواج را فسخ کرد. فسخ نکاح دشواریها و محدودیتهای طلاق را ندارد. مصلحت خانواده اقتضای این را دارد که زوجها به راحتی نتوانند ازدواج را برهم زنند؛ اما قانونگذار برای جلوگیری از ضرر و زیان همسری که در معرض عیوب پراهمیت قرار میگیرد، به طور صریح و مشخص موارد فسخ نکاح را معین کرده است.
دادخواست فسخ نکاح
اگر زن یا مردی بیماریشان را هنگام ازدواج پنهان کنند، برای طرف مقابل حق فسخ ایجاد میشود. آن هم فسخی که طبق قانون، فوریت دارد. یعنی اگر کسی بلافاصله بعد از اینکه متوجه بیماری همسرش شود، برای فسخ نکاح اقدام نکند، این حق و اختیار او از بین میرود. البته به شرطی که از لزوم فوریت فسخ اطلاع داشته باشد. تشخیص این موضوع که امکان و اختیار فسخ تا چه زمانی است به عرف و عادات جامعه بستگی دارد.
بیماری هایی که موجب فسخ ازدواج میشود؟
طبق ماده ۱۱۲۱ قانون مدنی، جنون هر کدام از زن یا شوهر، اعم از اینکه دایمی یا دورهای باشد، برای طرف مقابل باعث حق فسخ میشود.
به این معنا که، فرد مدام دچار این بیماری باشد نه اینکه برای مدت کوتاهی دچار بیماری روانپزشکی شود و بهبود یابد. این قانون زمانی مصداق پیدا میکند که فرد هر چند وقت یکبار، مثلا هر هفته یا ماهی یک چندبار حالتهای غیرعادی داشته باشد یا تمام روزها علایم این بیماری در او دیده شود. البته این بیماری باید مادامالعمر و برای طرف مقابل خطرناک باشد.
بیماری های مرد که زن حق دارد فسخ نکاح کند
اگر مردی بعد از عقد به بیماریهای مقاربتی مبتلا شود، زن حق دارد از برقراری رابطه زناشویی با او امتناع کند ولی به او نفقه تعلق میگیرد. ناباروری مرد و نیز ناتوانی در روابط زناشویی از مشکلاتی هستند که به زن حق فسخ ازدواج میدهد.
طبق قانون مدنی ابتلای مرد به بیماریهای صعب العلاج روانی یا مسری یا هر بیماری صعب العلاج دیگری (مثل سرطان) که زندگی مشترک را تهدید کند، یعنی زندگی همراه با مشقت باشد و تحمل آن مشکل شود، باعث میشود زن بتواند تقاضای طلاق کند و در صورتی که ادعای او ثابت شود، دادگاه مرد را وادار به طلاق خواهد کرد. در این صورت خانم میتواند تمام حق و حقوق خود را هم مطالبه کند.
بیماریهای صعب العلاج نوظهور بلای جان خانواده ها
بهترین راهکار این است که زن یا شوهر هنگام ازدواج در عقدنامه شرط سلامتی کامل همسر را جزو شروط ضمن عقد عنوان کنند تا بعدا دچار مشکلات و گرفتاری نشوند.
یکی از مسائلی که از نظر کارشناسان و مشاوران خانواده به نوعی بیماری مطرح میشود و بیارتباط با مباحث یاد شده و بیماریهای صعبالعلاج نیست اعتیاد همسر است. سوالی که ذهن عموم مردم را متوجه خود میکند این است اگر زن بعد از عقد متوجه شود همسرش معتاد است آیا مىتواند عقد را فسخ کند، و در این حالت تکلیف مهریه چه خواهد شد؟ از نظر قانونگذار در صورت اعتیاد مرد، کلیه حق و حقوق قانونی زن محفوظ است و در خصوص مهریه نیز قانون اجرا خواهد شد و مهریه زن به طور کامل به وی تعلق میگیرد.