آوای خزر-محمدرضا المعی:

آیا می دانید ترک سیگار از ترک مواد مخدر دشوار تر است ؟

اثرات مصرف سیگار بر اجتماع
به
سیگار
باید به عنوان یک مشکل اجتماعی نگریست. باید دید که چه کسانی از رواج آن سود میبرند و هدف از ترویج سیگار به
خصوص در بین نوجوانان و جوانان چیست؟ گسترش مصرف سیگار در کشورهای در حال توسعه، بیانگر
این موضوع است که صنعت دخانیات برای برخوداری از سودهای کلان و هنگفت ،عوارض شوم سیگار
را به آنها تحمیل نموده است.
عادت مصرف
سیگار زمینه ساز بسیاری از معضلات اجتماعی مانند اعتیاد به مواد مخدرو الکل، فقر و فحشا نیز هست. مصرف سیگار، نقطه
شروع حرکت به سوی تداوم مصرف آن است

 ترک کردن
سیگار کار آسانی است؛ من بارها این کار را کرده ام.اگر شما نیز این جمله طنزآلود
معروف مارک تواین را شنیده اید و از تجربه هایی این چنینی در ترک سیگار شکایت
دارید، بدانید که زمان ترک سیگار فرا رسیده است. تحقیقات و تجربیات کلینیکی نشان
داده است که افراد در روند ترک سیگار، از مراحل مختلفی عبور می کنند. مرحله تفکر
سطحی افراد سیگاری در ابتدا از مرحله «تفکر سطحی» که در آن به طور جدی به ترک
سیگار نمی اندیشند، عبور می کنند. شاید بارها به خود گفته اید: «من احتمالا باید
سیگارم را ترک کنم اما برای این کار آماده نیستم و یا برنامه ای برای تغییر این
رفتار ندارم». مرحله تفکر و تصمیم مرحله بعد «تفکر و تصمیم» است که فرد سیگاری با
تدوین برنامه در صدد ترک سیگار برمی آید. در این مرحله ممکن است دیگران برای ترک
سیگار به شما توصیه کرده باشند و شما به این نتیجه رسیده باشید که الان زمان ایجاد
تغییراتی در این زمینه است. مرحله تصمیم گیری فرد سیگاری واقعا در صدد تعیین
تاریخی برای ترک سیگار است و این زمانی است که شما انرژی و آمادگی لازم را برای به
زمین کوبیدن آخرین سیگار دارید. مرحله ابقا و یا بازگشت در این مرحله بعضی از
سیگاری ها سیگار را ترک کرده اند، در حالی که بقیه برای مدتی به عادت قبلی بازمی
گردند. بسیاری نیز تصور می کنند که این مشکل ترین قسمت برنامه ترک سیگار است.
مرحله بازگشت از جهاتی طبیعی است، از روشن کردن مجدد یک سیگار تا بازگشت کامل به
سیگار که بهتر است آن را یک فرصت بدانیم تا یک تهدید یا شکست. شمار زیادی از
سیگاری ها در مراحل مختلف این چرخه بارها گرفتار می شوند تا اینکه در نهایت موفق
به ترک سیگار می شوند. انگیزه ممکن است شما بیش از این چند بار با دور انداختن
سیگار خود به طور آنی تصمیم به ترک سیگار گرفته باشید ولی آنچه که شما بعد از چند
ساعت، روز، هفته یا حتی ماه به آن می رسید، بازگشت مجدد به سیگار است. کنار گذاشتن
سیگار یک تصمیم آنی نیست، بلکه یک روند است که به مقدماتی برای موفق شدن نیاز
دارد. بدون آمادگی مطلوب، شما با شکست مواجه خواهید شد و در نهایت تمایل خود را
برای اقدام مجدد از دست خواهید داد یا حتی ممکن است به این باور برسید که شما
توانایی اقدام به این کار را ندارید. نخستین قدم در آماده ساختن خود برای ترک
سیگار این است که انگیزه های خود را ارزیابی کنید. انگیزه های شما پایه های تعهدات
شما به ترک سیگار است. عزم راسخ، جسارت، قدرت و ثبات واژه هایی هستند که به وسیله
افراد سیگاری، زمانی که قصد ترک سیگار را دارند، استفاده می شوند، هر چند که برای
ترک دایم سیگار به قدرت، تعهد، درک و اراده و انگیزه های قوی نیاز است. به تازگی،
سیگاری ها با بمبارانی از پیغام های ترک سیگار روبه رو شده اند. قیمت سیگار و
ممنوعیت سیگار در مکان های عمومی افزایش یافته است اما این قوانین خوب اجتماعی نیز
به تنهایی به افراد سیگاری، انگیزه های لازم برای ترک سیگار را نمی دهند بنابراین
ضروری است که شما انگیزه های شخصی خود را مشخص و آنها را ارزیابی کنید. دقت کنید
که اگر دلایل شما برای ترک سیگار مساوی با تمایل شما برای ادامه آن باشد، احتمال
شما برای ترک موفقیت آمیز سیگار کمتر است، اما اگر دلایل ترک سیگار بر ترک نکردن
آن چیره شود، آن وقت زندگی شما به سوی یک زندگی بدون سیگار پیش می رود. برای سنجش
مزایا و مضرات کشیدن سیگار و مقایسه آنها با یکدیگر می توانید موارد زیر را نیز لحاظ کنید: آسیب جدی به تندرستی فرد، صدمه به تندرستی
خانواده و افزایش هزینه زندگی. تاکید برانگیزه ها روی یک برگ کاغذ دلایل خود را
برای ترک سیگار بنویسید و این فهرست را جایی نصب کنید که همیشه پیش روی شما باشد.
به طور مثال می توانید این کاغذ را با آهن ربا یا چسب روی یخچال بچسبانید که
همواره به شما یادآوری کند که در روند ترک سیگار هستید و همان طور که دنبال فندک و
سیگار گشتن برای شما به صورت عادت درآمده است، خواندن این فهرست نیز برایتان عادت
شود. فراموش نکنید که دلایل خود را تا آنجا که می توانید مجاب کننده تر بنویسید.
به طور مثال هنگام نوشتن آسیب های جدی به خانواده، نام تک تک فرزندان خود را
بنویسید یا هنگام نوشتن هزینه های مصرفی سیگار، میزان پس انداز هفتگی ناشی از
نخریدن سیگار را بنویسید. در این مرحله توجه کنید که حتی اگر نتوانستید سیگار را
ترک کنید ولی در عوض سیگار کشیدن در ضمیر ناخودآگاه شما سست می شود و شما را برای
مراحل بعد آماده می کند. خودباوری هنگامی که از ترک سیگار صحبت می شود برخی از
افراد سیگاری تصور می کنند که تنها داشتن اراده و انگیزه می تواند موجب ترک سیگار
شود. بسیاری از افراد سیگاری تنها بعد از مدت کوتاهی که از ترک سیگار می گذرد
دوباره به آن بازمی گردند. آیا می توان درباره این افراد گفت که آنها اراده و یا
انگیزه هایشان را از دست داده اند؟ پاسخ این س وال منفی است زیرا داشتن انگیزه قوی
و الزام برای ترک سیگار اهمیت بسیار دارد اما این افراد همچنین نیاز به شناسایی
وضعیت هایی دارند که آنها را دوباره به سیگار بازمی گرداند. یک محقق به نام البرت
باندورا به این مرحله، عنوان «خودباوری» داده است. از خودباوری می توان به عنوان
یکی از موارد مربوط به آمادگی برای ترک سیگار نام برد. ایمان شما به توانایی تان
در مهار موقعیت هایی که شما را در مرحله خطر بازگشت به سیگار قرار می دهند، همان
خودباوری نام دارد. در موقعیت های وسوسه برانگیز چقدر به توانایی هایتان برای
مقابله با تمایل به سیگار کشیدن اعتقاد دارید؟ برخی افراد درباره خود بسیار مثبت
فکر می کنند اما هنوز قبول ندارند که قادرند بعضی از چیزها از جمله سیگار کشیدن را
ترک کنند. افرادی که خود را باور ندارند و به توانایی های خود به دیده تردید می
نگرند در شرایط وسوسه انگیز زودتر تسلیم می شوند. تنها فراخواندن نیروی اراده برای
مقاومت در برابر وسوسه سیگار کافی نیست، شما باید بر این باور باشید که می توانید
کاری صورت دهید و مقاومت کنید و بدانید چگونه فراموش نکنید احساس خودباوری شما تحت
تاثیر چند عامل است. نخستین عامل، تعداد موقعیت ها و شکست های شما در روند ترک
سیگار است .اگر سیگار کشیدن را در گذشته ترک کرده اید ولی بعد از روبه رو شدن با
موقعیت های استرس زا تسلیم شده اید، ممکن است که توانایی خود را در ترک سیگار کم
ارزیابی کنید و اعتماد به نفس کمتری داشته و با خود بگویید: «من نمی توانم از پس
آن برآیم». ممکن است احساس کنید که تمایل به سیگار کشیدن به شما غلبه کند و به
عنوان یک فرد سیگاری به این باور برسید که سیگار کشیدن به شما کمک می کند تا استرس
ها را تحت کنترل خود درآورید. تصمیم های مردم در مقابله با موقعیت های استرس زا
اغلب بر چگونگی احساسات آنها در آن زمان بستگی دارد. هرچه بیشتر احساس تنش و
اضطراب کنید، کمتر می توانید بر خود مسلط باشید و با تمایل خود به سیگار مقابله
کنید

چگونه به مصرف سیگار بگوییم«نه»؟

در ادامه برای اینکه بتوانید به سهولت با
چنین شرایطی روبهرو شوید ، مراحلی را برای گفتن نه”به مصرف م

.۱شرایط را درک کنید

متوجه باشید که چه اتفاقی در حال رخ دادن است. یک فرد از شما میخواهد که
مواد مصرف کنید. تشخیص دهید که این وضعیت جدی است. موضع خود را مشخص کنید. میخواهید نه بگویید یا
بله؟ اگر مطمئن نیستید بگوییدکه برای پاسخ دادن باید فکر کنید.

.۲در ذهنتان دلایل خود
را برای “نه” گفتن مرور کنید

 دلیل موجه
برای امنتاع
خود بیابید. مصرف مواد غیر قانونی است و به مغز و بدن شما ضرر
میرساند و در نهایت
شما را گرفتار میکند. به نظام ارزشی، اعتقادی و دینی خود رجوع کنید.

.۳بگویید نه :

نه گفتن شما در موقعیت صحیح، نشاندهنده قدرت شماست .ممکن است همه افراد
مثل شما جرئت آن را نداشته باشند. تا آنجا که میتوانید کوتاه و موجز سخن بگویید. از
توجیه و توضیحات مفصل اجتناب کنید. چنین عذرهایی چه بسا موجب میشود که فرد مقابل
با شما بحث کند تا شما را از موضع نه پایین بیاورد. هرگاه از تقاضایی سرباز میزنید واقعا
کلمه “نه” از قدرت بیشتری برخوردار است تا عبارات مبهمی مانند خوب من اینطور فکر
نمیکنم
گاه ممکن است شما بارها تقاضای فرد مقابل را رد کنید تا سرانجام او
دست از پافشاری بردارد. در
چنین مواردی لزومی ندارد که هر بار برای امتناعتان توضیح جدیدی ارائه
دهید، بلکه فقط با نه گفتن خود دلیل اصلی امتناعتان را تکرار کنید. برای امتناع
میتوانید جملات مختلفی را بیان کنید
در ادامه چند جمله ذکر میشودکه احتمالاً برای گفتن «نه» قابل استفاده
است. میتوانید جملات
دیگری را نیز تمرین کنید:
•نه، من جداًنمیخواهم.
•نه، این کار خلاف قانون است.
•نه، بیا به سینما برویم.
•نه، من عقلم را احتیاج دارم.
•نه، به اعتقاد من مصرف مواد غلط است.

.۴پیشنهاد دیگری
بدهید

اگر پس از بارها تکرار نه، همچنان فرد مقابل بر دریافت پاسخ مثبت شما
اصرار دارد سکوت اختیار کنید یا اگر دوست شماست و میخواهید دوستیتان را ادامه دهید،
پیشنهادات دیگری را برای گذراندن وقت ارائه دهید. رفتن به سینما، پارک و یا بازی ورزشی
پیشنهادهای مناسبی هستند.اگر طرف مقابل به “نه” گفتن شما احترام نمیگذارد، دوست شما
نیست.

.

.۵محل را ترک کنید

اگر فرد مقابل دوست شما نیست یا به پاسخ منفی شما احترام نمیگذارد و
اصرار میکند، آ نجا را ترک کنید. در واقع،

بدانید
گاهی دوستانی وجود
دارند که باید آنها را
کنار گذاشت. یک حالت دیگر که ممکن
است با آن مواجه شوید این است که افرادی که نقش مهمی در زندگی شما
دارند، مواد مصرف
میکنند. متوجه باشید که مصرف مواد توسط آنها اشتباه شما
نیست. شما مسئول اعمال و
انتخابهای خودتان هستید و دیگران مسئول کار خودشان هستند.

برای موثر بودن اقدامات ذکر شده از مهارتهای ارتباطی زیر نیز بهره بگیرید :
•تماس چشمی برقرار کنید.
•وضع بدنی مناسب به خود بگیرید سر خود را بالا گرفته، پشت خود راصاف
نگه دارید و.
•حالات چهره خود را متناسب با صحبتهای خود انتخاب کنید.
•سطح و آهنگ مناسب صدای خود را حفظ کنید.
•زمان مناسبی برای” نه” گفتن انتخاب نمایید. شما باید از اهمیت “نه” گفتن خود آگاه باشد تا بتوانید این
کار را به خوبی و در مواقع نیاز انجام دهید. اگر یک روز به یک پیشنهاد نامناسب، “نه” نگویید، مجبور میشوید تمام روزهای
باقی مانده عمر خود را، به خودتان،
آرزوهایتان، رؤیاهایتان و تمامی آنچه میخواستید، “نه” بگویید. اگر امروز نتوانید به دوستی که شما را به یک سیگار، یک لیوان مشروب یا یک
میهمانی نامناسب دعوت میکند، بگویید
«نه» و بیدرنگ او را ترک کنید، روزهای متعددی را پیشرو خواهید داشت که، در آنها، افراد دیگری از جامعه، که
میتوانند شامل اعضای خانواده خودتان

نیز باشند، به شما بگویند: نــــــــــــــــــــــــــــــــــــــه

انتهای پیام/

.