آوای خزر - آزاده بابانژاد: همانطور که می‌دانیم دریای خزر با ۴۰۰ گونه جانوری، دارای نماد مهمی به نام فوک است که به نام فوک خزری شناخته می‌شود. این حیوان بی‌آزار، زیبا و بانمک که در رأس هرم جانداران پهنه بزرگ خزر قرار دارد، ازجمله به‌واسطه شکار‌های بی‌رویه خصوصاً در روسیه، آلودگی‌های نفتی بیشتر از سمت قزاقستان، ورود پساب‌های آلوده کشاورزی و صنعتی به دریا، برداشت بی‌رویه آبزیان از دریا، و اینکه بعضاً اسیر تور‌های ماهیگیری می‌شوند، تعدادشان از یک میلیون و دویست هزار قلاده در یک قرن پیش به کمتر از ۷۰ هزار قلاده رسیده است.
این امر نشان می‌دهد که کشور‌های مشترک‌المنافع حوزه خزر باید بیش از پیش به اهمیت گونه‌های جانوری و البته گیاهی خاص در این دریای بسته توجه کنند، اگر تلفات فوک خزری به دلایل عوامل انسان‌ساخت همچنان ادامه داشته باشد، حیات خزر به مخاطره می‌افتد که مهمترین آن عدم تعادل جمعیتی در گونه‌های زیست‌مند جانوری‌ست، زیرا وقتی رأس هرم از بین برود یا کاهش محسوسی بیابد، هرج و مرجی زیستی در زیرمجموعه اتفاق خواهد افتاد.
استان‌های شمالی ایران که در ساحل جنوبی خزر قرار دارند، تاکنون توانسته‌اند حفاظت نسبتاً خوبی از فوک‌های خزری داشته باشند و این را مدیون آموزش‌هایی هستند که از طریق مؤسسه تحقیقاتی و درمانی فوک خزری به سرپرستی امیر صیاد شیرازی ارائه شده است، مؤسسه‌ای که البته یادگار فعالیت‌های زیست‌محوری خانم "لنی هارت" فعال حقوق جانوران، دامپزشک و ماجراجوی محیط‌زیستی هلندی‌ست.
حتماً خیلی از شما طی چند روز گذشته، تصاویری با عنوان آزار رساندن به فوک خزری در ساحل زاغمرز بهشهر را دیده و یا خبر‌هایی در این رابطه شنیده باشید. به این دلیل که نخستین‌بار است خبری به این شکل را شنیده‌ام، لذا امروز جویای ماجرا شدم.
* ماجرای آزار رساندن به فوک خزری در ساحل بهشهر، دقیقاً چه بود؟
زمان رضا احمدی تصریح کرد: روز شنبه ۱۸ مردادماه برابر با روز عید غدیر، به‌اتفاق آقای حر منصوری دیده‌بان میانکاله به سراغ آقای سرابندی رفتیم، ماجرا این بود که ساعت ۳ بعد از ظهر روز جمعه، در حدفاصل طرح دریای یاقوت سرخ و طرح دریای اردوگاه دانش‌آموزی زاغمرز بهشهر، یک فوک خزری که به مناطق ساحلی و کم‌عمق آب آمده، به‌نوعی که دستانش بالا بود، آقای سرابندی گمان برد که فوک آسیب دیده است و آن را به سمت ساحل آورد.
وی ادامه داد: در ساحل، مسافران هم بودند و به تماشای اتفاق نشستند، پس از حدود ۲۰ دقیقه که مشخص شد فوک هیچ آسیبی ندیده است، بنابراین حیوان با پا در میانی گردشگرانی که در ساحل بودند، به دریا برگردانده می‌شود.
رییس اداره حفاظت محیط زیست بهشهر گفت: ضمن تذکر به این فرد در خصوص رفتار با فوک، از او پرسیدیم که چرا ابتدا محیط زیست را در جریان نگذاشته است، او پاسخ داد که اطلاعی نداشته، و در ادامه نیز از بابت کاری که انجام داد، اظهار پشیمانی کرد.
رضا احمدی با تأکید بر اینکه رفتار آقای سرابندی به هر شکل درست نبوده است، افزود: صیادان و بومیان منطقه نسبت به اهمیت حفاظت از فوک خزری آگاهی دارند و موارد مشکوک را گزارش می‌دهند. انتظار داریم که همه مردم حافظ محیط زیست باشند و حتی از روی دلسوزی و کمک، حیوانات وحشی را از زیستگاه خود جدا نکنند.
به گزارش آوای خزر، حر منصوری دیده‌بان میانکاله و فعال زیست‌محیطی، مصاحبه‌ای از آقای سرابندی تهیه کرده است که نشان می‌دهد ایشان اولاً با هدف کمک به فوک خزری این اقدام را صورت داده و دوم اینکه نمی‌دانسته باید به محیط زیست اطلاع بدهد، سوم اینکه تجربه خوبی برایش بود تا در حوادث مشابه، ابتدا محیط زیست را در جریان بگذارد.
* ایران، در حفاظت از فوک خزری پیشتاز است
امیر صیاد شیرازی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران نخستین کشوری‌ست که در حوزه حمایت از این گونه منحصربه‌فرد خزر وارد عمل شده و پیشتاز است، اظهار می‌دارد که فرهنگ‌سازی در این زمینه، یک پروسه زمان‌بر است؛ زمان‌های سختی گذشت تا روسیه متقاعد شود که به سلاخی‌های سالانه فوک در خزر پایان دهد، خشونت‌هایی نیز در قزاقستان بر این جاندار دریایی وارد شد، اما در این میان، تاکنون رفتار خشنی را در سواحل ایرانی نداشتیم.
وی با اشاره به اتفاق اخیر و اینکه نباید آموزش با توهین همراه باشد، تصریح کرد: ما در مسائل زیست‌محیطی نیازمند مشارکت مردم هستیم و حتی در قبال فرد خطاکاری که نادانسته مرتکب عملی خلاف محیط زیست می‌شود باید طوری رفتار کنیم که به اشتباهش پی ببرد، لذا توهین هرگز مورد پذیرش نخواهد بود.
* ۱۳ مورد تلفات و ۶ مورد رهاسازی فوک در سواحل ایرانی خزر طی یک‌سال اخیر صورت گرفت
رییس مؤسسه تحقیقاتی و درمانی فوک خزری در پاسخ به اینکه حداقل در یک‌سال گذشته، میزان تلفات و نجات فوک در سواحل ایرانی خزر چه‌تعداد بوده است، گفت: در این یک‌سال، ۱۳ لاشه فوک گزارش و تأیید شد، البته دو مورد یکی به سبب کهولت سن و دیگری به‌دلیل برخورد با اجسام، زنده بودند که پس از مدتی تلف شدند.
صیاد شیرازی بیان کرد: ۶ فوک خزری نیز در این اواخر با کمک ماهیگیران و مردم محلی رهاسازی شدند.
* حضور فوک در دریای خزر بیشتر شده است
وی در پایان خبر خوشحال‌کننده‌ای داشت؛ اینکه امسال حضور فوک در خزر پررنگ‌تر از سال گذشته بود و نشان می‌دهد که آگاهی نسبت به اهمیت این جاندار در چرخه محیط زیست، اندکی بیشتر شده است.
آقای صیاد شیرازی خبر مهم دیگری هم داشت؛ برنامه عمل جهت حفاظت از فوک خزری در کشور، در حال نگارش است، و نهاد‌های مدنی، ذی‌نفعان خزر، بهره‌بردارانی ازجمله شیلات، آموزش و پرورش، وزارتخانه‌ها، نیروی انتظامی، بنادر و سایر نهاد‌ها در تحقق این برنامه عمل، دخیل بوده و دعوت می‌شوند.
حال فوک خزری رهاشده در این اتفاق خوب است، اما حال جمعیت فوک‌های خزر خوب نیست، آن‌ها نیاز به یک عزم جدی توسط کشور‌های حاشیه خزر دارند تا بتوانند همچنان نماد بی‌چون و چرای حیات دریای خزر باقی بمانند.
انتهای پیام/۱۰۰۱
