آوای خزر/ جامعه امروزی با حجم عظیمی از کالاهای متنوع روبه‌رو است. یکی از مشکلات اساسی در تولیدات داخلی و اقتصاد کشور، عدم اتکای آن‌ها به علم و فنّاوری است. اقتصاد دانش‌بنیان اقتصاد نوینى است که در آن تولید، توزیع و استفاده از دانش، منبع اصلی رشد و ایجاد ثروت است. این اقتصاد که از مؤلفه‌های اساسی برای تحقق اقتصاد مقاومتی است با وقوع تحولات علمی و تحقیقاتی، می‌تواند دگرگونی عمیقی در عرصه رشد و تولید اقتصادی ایفا نموده و سدی در برابر ضربات اقتصادی تحریم‌ها و توطئه‌های گوناگون اقتصادی نظام استکبار باشد.
طبق بند «هـ» ماده 3 قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی اختراعات و نوآوری‌ها، یکی از انواع حمایت‌ها و تسهیلات قابل اعطاء به شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان ایجاد پوشش بیمه‌ای مناسب برای کاهش خطرپذیری محصولات دانش‌بنیان در تمام مراحل تولید، عرضه و به‌کارگیری است.
بیمه سازوکاری است که طی آن بیمه‌گر تعهد می‌کند زیان احتمالی بیمه‌گذار را در صورت وقوع حادثه در دوره زمانی خاص جبران نماید یا خدمات مشخصی را به وی ارائه دهد؛
*بیمه مسئولیت (تولیدکنندگان) کالا
هر کالایی که تولید می شود عموما با فرآیندهای پیچیده و به کارگیری عوامل متعدد درگیر بوده است و بالتبع این گوناگونی عوامل تولید، عیب و نقص چند نمونه از کالا را اجتناب‌ناپذیر می‌کند. تولیدکننده در این شرایط با ریسک‌هایی روبه‌رو است که عمدتاً ناشی از مسئولیت وی در قبال مصرف کننده است. این بدان معناست که اگر مصرف‌کننده به علت مصرف کالا متحمل ضرر و زیانی شود، تولیدکننده مسئول جبران خواهد بود.
با توجه به این موضوع، مسئولیت تولیدکننده یکی از وجوه مشترک قوانین مسئولیت مدنی در بسیاری از کشورهاست. هرچند که حدود و اندازه‌ی این مسئولیت در کشورهای مختلف متفاوت است اما مسئولیت مدنیِ کامل یا محدود تولیدکننده و افزایش دامنه مسئولیت او با افزایش حجم تولید، منشأ پیدایش گونه‌ای از بیمه‌های مسئولیت مدنی به نام «بیمه مسئولیت کالا» شده است. بیمه مسئولیت کالا خسارت‌هایی را که ناشی از اشتباه در تولید، نامرغوبی کالا، وجود مواد خارجی، نصب برچسب اشتباه و جابجایی بسته‌بندی تحویلی است جبران می‌کند.
*علل اجرایی نشدن بیمه مسئولیت کالا در ایران
با توجه به الزام قانونی حمایت بیمه ای از شرکت های دانش بنیان و همچنین منافع بیمه مسئولیت کالا برای تولیدکنندگان اما متاسفانه چالش عمده ترویج بیمه مسئولیت کالا بخصوص در میان شرکت‌های دانش‌بنیان، نبود اطلاعات در مورد این نوع بیمه در بین ذینفعان آن یعنی مردم (به‌عنوان خریداران کالا)، شرکت‌های دانش‌بنیان (به‌عنوان فروشنده کالا) و مسئولین کشور (به‌عنوان سیاست‌گذاران اقتصادی) است. عدم آشنایی با مبانی و نحوه صدور این نوع بیمه نامه در سطح شبکه فروش صنعت بیمه نیز مزید بر علت شده است.
عدم تسلط کافی بر قواعد و آیین نامه های حداقلی موجود و پیچیدگی در فرایند صدور بیمه نامه مسئولیت کالا، ارائه خدمت مطلوب به مشتریان این نوع بیمه نامه را ناممکن کرده است. لذا شایسته است کلیه فعالان صنعت بیمه کشور اعم از شورای عالی بیمه، بیمه مرکزی، شرکت های بیمه و کارشناسان بازاریابی و فروش، تمرکز کافی بر تدوین رویه ها و دستورالعمل ها داشته تا این نوع بیمه نامه نیز مانند موارد مشابه بیمه نامه های مسئولیت در دسترس فعالان اقتصادی قرار گیرد.
با توجه به آنچه گفته شد، نخستین قدم در توسعه استفاده از بیمه مسئولیت کالا آشنایی جامعه با این امکان بالقوه است. در این بین رسانه ملی در معرفی این بیمه به عموم مردم، اتحادیه‌های تولیدکنندگان و سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان در آشنایی هرچه بیشتر کارخانه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان یا این بیمه می‌توانند بسیار راه گشا باشند که در این میان نقش سیاست گذاران صنعت بیمه کشور محوری و پررنگ تر از همگان خواهد بود.
یادداشتی از علی جعفری کارشناس اقتصادی
انتهای پیام/1005
