چگونه انسان موش شد!

آوای خزر/ این کتاب تا آنجا یادم هست مربوط به تکامل بشر بود و اینکه انسان با فناوری بر جهان مسلط شد و به جای دوران قدیم که انسان خود را مقهور طبیعت می دانست اینک بر جهان و شیوه اداره آن مسلط شده و بر آن اشراف پیدا کرده است. در آن زمان شاید نوعی غرور، دست کم جمعی را فراگرفته بود که توانایی بشر تا کجا پیش رفته است! شاید آن زمان رؤیاهایی برای عده ای بود که جهان، جهان دیگری خواهد شد؛ اگر چه همان موقع هم صاحبان زر و زور و از جمله تاجران برده در اروپا و امریکا می-دانستند که چگونه باید بر ثروت و قدرت خود بیفزایند و سایر مردم دنیا را در استخدام و استعمار بگیرند. بشر برای تسلط بر طبیعت و بهره کشی حد اکثری از آن کار را به جایی رسانیده که دیگر کره خاک جای زندگی برای خود نمی داند و برای یافتن مکانی مناسب به فکر تسخیر کرات دیگر افتاده است.

دستکاری بشر در جهان خلقت تا آنجا پیش رفته که به تغییر خلق خدا انجامیده و شیطان وار از هر موقعیتی برای اسراف، اهلاک و اتلاف طبیعت و نیروی انسانی استفاده می کند. کارهای شیطانی یکی دو تا نیست؛ آنگاه که ذهن منحرف شد و دیدگاه تغییر کرد هر چه انجام شود ضررش برای نوع بشر بیش از فایده آن خواهد بود. تلاش برای کم کردن جمعیت با افزودن بر ثروت عده ای خاص، اگر واقعیت داشته با شد یکی از بیشرمانه ترین اقدامات در زمان حاضر است. دیگر نباید از غول شدن انسان یاد کرد، بلکه باید از موش شدن انسان سخن به میان آورد. البته غول یا موش استعاره است و می توان در باره آنها بحثها کرد و مقالات یا کتابها نوشت. اما بر خلاف غول که نماد درشتی، زمختی و قدرت فیزیکی است موش نشان مخفی کاری، ناپیدایی، فرّار بودن و سرعت عمل و مانند آن است. چیزی که در جهان امروز از آن به قدرت نرم تعبیر می شود.

موش را هم مظهر هوش و زرنگی، سرعت عمل، پرخوری، مخفی کاری، پر زاد و ولد بودن، و هم به خاطر شباهت فیزیولوژیکی به انسان مورد آزمایش قرارگرفتن، و نشان ترسو بودن و حقارت، فرّار بودن، پخش آلودگی و سرانجام کشتن و نابود کردن آن ... دانسته اند. اگر دقت کنیم در جهان امروز ویژگیهای موش از دو جهت قابل بررسی است:

از جهت قدرتمندان:

هوش و ذکاوت را یکی از ویژگی های موش برشمرده اند و مگر غیر از این است که به اصطلاح نخبگان جهانی در غارت ثروتهای مادی و انسانی مناطق محروم سنگ تمام گذاشته و همه هوش و ذکاوت خود را در جهت آسایش عده ای و به خاک سیاه نشاندن جمع کثیر دیگری به کار گرفته اند؟

سرعت عمل را همیشه با سرعت برق و از جمله موج مثال می زنند و اینک می بینیم امواج از همه نوع آن در اختیار نخبگان بشر و محملی قوی برای انتقال خواسته های او است. فایو جی ((5G نمونه ای است که فعلاً مورد بحث و نقد بسیاری است (ماوس رایانه و موشک نشانی از سرعت دارند).

پرخوری برای افراد توانمند یک ویژگی خاص است. ما در جهانی زندگی می کنیم که عده ای از فرط پرخوری دچار پروزنی و بیماریهای ناشی از آن شده اند در مقابل گروه کثیری از فرط گرسنگی جان خود را از دست می دهند و ثروتمندان مازاد کالای خود را نابود می کنند اما حاضر به دادن آن به افراد نیازمند نیستند.

مخفی کاری و ایجاد دالانهای زیر زمینی همانند موش برای امور سری و به ویژه اطلاعات یکی از این موارد است و مگر نه این است که ابزارهای دقیق تسلیحاتی و به ویژه الکترونیک و سایبری در مخفی-گاههای زیرزمینی در لایه های پیچیدة حفاظتی کار گذاشته شده اند؟

پرزاد و ولد بودن. جامعة جهانی!کنترل جمعیت را برای کشورهای عقب نگهداشته شده توصیه، اما خانواده های متمول سفید پوست را که خود را دارای ژن برتر می دانند به فرزندآوری بیشتر تشویق می-کنند!

در طرف مقابل:

برای مستضعفان و بیچارگان آنچه رقم خورده است عبارت است از:

آزمایشگاهی بودن. بیچارگان، بی پناهان و به ویژه رنگین پوستان و علی الخصوص سیاه پوستان همانند موش آزمایشگاهی برای آزمایش انواع واکسن ها و از نظر آنها تحقیقات علمی و بدون اطلاع به آنان مورد سوء استفاده قرار می گیرند. آنها مظلومانه رنج بیماری را در طول عمر خود به دوش می کشند بدون اینکه بدانند منشأ آن کجاست.

موش نماد حقارت و ترسو بودن هم هست. در ادبیات ما و بقیه مردم دنیا ترسو بودن را به موش مثال می زنند. هم اکنون با گسترش یا گستراندن ویروس کرونا آنچنان ترسی را در جوامع دنیا و به ویژه محرومان حاکم کرده اند که مردم دیگر با طیب خاطر و از روی ناچاری به خانه خزیده و به قول معروف سوراخ موش را نه به قیمت گزاف، بلکه اندک می خرند. ترس را اگر به معنای وسیع آن بگیریم ترس از دست دادن شغل، ترس از ازدواج، ترس از فرزند آوری، و مانند آن را می توان اضافه کرد.

البته باید اذعان کرد که در این مورد ظاهراً مهار از دستشان در رفته و بانیان را هم درگیرکرده و گویی مَثَل «آتش که گرفت تر و خشک می سوزد» تحقق یافته است.

فرار از ویژگی های دیگر موش است و امروزه می بینیم که همه از یکدیگر فرار می کنند. روابط خانوادگی هم تا حدود  زیادی جای خود را به تنهایی و انزوا و فرار از یکدیگر داده است.

آلودگی و آلوده سازی را یکی دیگر از ویژگی های موش برشمرده اند. اگر چه بیماریهای قبلی چون وبا، سارس، ابولا، و ایدز و مانند آن را که به جان بشر انداخته و بخش عمده ای از مناطق محروم آنها را تجربه کرده اند هنوز در یادها هست؛ اما این یکی یعنی کرونا گوی سبقت را از رقیبانش ربوده است. واکسنی هم در حال حاضر برای آن نیست و تازه اگر باشد آنچنان ذهن بشر را آلوده کرده اند که هیچ رغبتی برای استفاده از آن وجود ندارد. تنها توصیه مؤثر فاصله اجتماعی، تنهایی و انزوا است. و سر انجام،

کشتن و نابود کردن. آنچه معمولاً سرنوشت موش را رقم می زند کشتن و نابود کردن آن است. اکنون می بینیم که سرنوشت بسیاری که راهی بیمارستان می شوند مرگ است و تازه اجتناب از نزدیک شدن برای کفن و دفن هم از لوازم آن است.

سؤال جدی این است که آیا ما به موارد فوق گرفتار، و از جهاتی به موش بدل نشده ایم؟ بشری که کوس تفرعن می زد و عرش و فرش را در ید قدرت خویش می پنداشت آیا اینک زبون و ذلیل از انجام هر اقدامی نشده و چون موش از هر جهت مورد تعرض قرار نگرفته است؟ آیا او اکنون دست نیاز و التماس به سوی هر که او را کمک کند بر نداشته است؟

همچنین اگر اخبار پشت پرده که به وفور هم پخش می شود که مافیاهای دارویی پشت معرکه کرونا برای آلوده کردن افراد، کنترل آنها و آنگاه فروختن واکسن در انتظار نشسته اند صحیح باشد در واقع بشر دوران انحطاط خود را به ویژه از نظر اخلاقی می گذراند و علی رغم ادعاهای علمی، بیش از هر حیوانی درنده خوتر و ستمکارتر شده است.

در این صورت دیگر از انسانگرایی (اومانیسم) با هر قرائتی خبری نیست. انسانگرایی (اومانیسم) به حیوانیت (انیمالیسم) بدل، و شاید بدتر از آن شده است. کجا حیوان نسبت به همنوع خودش چنین می-کند که ما می کنیم؟ آیا این همان مصداق آیه قرآن نیست که می گوید «اولئک کالانعام بل هم اضل» یعنی این چنین انسانهایی از حیوان هم پست تر شده اند؟

* استاد تمام دانشگاه تهران