به گزارش آوای خزر، همه ما به احتمال زیاد احساس سوزن سوزن شدن و گزگز موقت در دست یا پاهایمان را تجربه کرده ایم. این اتفاق زمانی می‌افتد که ما بیش از حد نشسته یا ایستاده ایم. شما همچنین ممکن است این احساس را به صورت مور مور شدن یا حتی بی حسی دست بیان کنید. ممکن است به عنوان احساس سوختگی یا “خواب رفتگی” توصیف شود.

علاوه بر سوزش، شما ممکن است بی حسی، درد یا ضعف در دست و پا و یا اطراف آن را داشته باشید. خواب رفتگی یا بی حسی در دست و پا ممکن است با عوامل و شرایط مختلف ایجاد شود که به طور کلی، فشار، آسیب به اعصاب و … می‌تواند باعث ایجاد خواب رفتگی شود.

گزگز دست و پا علامت تنوع گسترده‌ای از بیماری‌ها یا اختلالات است که یا جریان خون را محدود می‌کنند یا به عصب‌ها آسیب وارد می‌کنند. خواب رفتن انگشتان دست بطور موقت می‌تواند ناشی از هر فعالیتی  مثل فعالیت‌های حرکتی ظریف (نقاشی کردن)، حرکت مکرر و اشتباه خوابیدن بر روی یک دست باشد که باعث ایجاد فشار زیاد بر یک یا چند عصب می‌شود.

 بی حسی دست و یا گزگز مچ دست یا کف دست همچنین ناشی از بیماری‌های مثل سندروم تونل کارپال، بیماری تخریب دیسک  در ستون فقرات گردن و اسپرز استخوان است که باعث فشرده شدن یک عصب خاص می‌شود.  پارگی دیسک گردن موجب بروز درد در گردن، انتشار درد به بازو، درد شانه، گزگز و بی‌حسی بازو و دست می‌شود و به همین خاطر باید برای درمان دیسک گردن اقدام شود.

گزگز مچ و کف دست می‌تواند شامل بی حسی  دست یا کرختی انگشتان هم شود. بی حسی انگشت کوچک و انگشت حلقه در پشت و کف دست می‌تواند ناشی از گیر افتادن یا فشرده شدن عصب زند زیرین در بازو باشد که  احتمالا به دلیل مشکلات مفصل آرنج است با این حال، عصب زند زبرین همچنین در ناحیه شانه، استخوان ترقوه یا مچ دست نیز فشرده می‌شود. گزگز و مورمور شدن دست در ناحیه انگشت شست، سبابه و نیمی از انگشت حلقه تا حدود زیادی  به دلیل مشکلات عصب میانی است و با سندرم تونل کارپ بوجود می‌آید.

سندروم تونل کارپال معمولاً به تدریج ایجاد می‌شود و علائمی همچون احساس سوزش کف پا، خارش، مور مور شدن یا گزگز دست، بی حسی انگشتان دست یا کف دست دارد. گاهی اوقات این علائم در شب بیشتر احساس می‌شود و اشخاص با بروز علائم در خواب، بیدار می‌شوند. بسیاری از افراد احساس می‌کنند که لازم است برای خلاص شدن از این علائم دست‌های خود را تکان بدهند.

یک سری  از علائم بیماران دارای دیسک گردن  شامل علائم ناشی از فشار بر روی ریشه‌های عصبی و  علایم بسیار خطرناکتر و جدی‌تر  فشار بر روی نخاع است. در دیسک گردن علائم فشار بر روی ریشه‌های عصبی گردن  شامل انتشار یابنده از گردن و سمت شانه به سمت بازو‌ها و سپس آرنج و خواب رفتگی و مورمور و سوزن سوزن شدن دست‌ها می‌باشد.

بیشتر آدم‌ها گاهی‌اوقات و به مقدار مختلف، دچار خواب‌رفتگی می‌شوند. بیشتر اوقات، شکل قرار گرفتن فرد، علت خواب رفتن دست در خواب است. برای مثال، شاید علت خواب رفتن دست در خواب این است که فرد طوری دراز کشیده که روی اعصاب دست‌ها و پاهایش فشار می‌آید. علت‌های خواب‌رفتگی معمولا وقتی رخ می‌دهند که عصبی تحت فشار ثابت است.

این شرایط پزشکی هم ممکن است علت خواب رفتن دست در خواب باشند:

 

سندرم تونل کارپ (Carpal Tunnel Syndrome) یا نشانگان مجرای مچ دستی بسیار شایع است. این سندرم زمانی رخ می‌دهد که فعالیت‌هایی مانند تایپ کردن یا نواختن پیانو، فشار زیادی به عصب میانی می‌آورند. این عصب در طول بازوست و از طریق مچ، به دست می‌رسد.

این سندرم ممکن است باعث درد و بی‌حسی در بازو‌ها و دست‌ها شود، اما یکی از نخستین عوارض آن، خواب‌رفتگی است که بیشتر در طول شب، در دست‌ها و مچ‌ها اتفاق می‌افتد، چون افراد اغلب با مچ خم به خواب می‌روند.

این افراد بیشتر از دیگران در معرض ریسک ابتلا به سندرم تونل کارپ هستند:

افراد مبتلا به دیابت، بیشتر در خطر آسیب عصبی هستند، و اصطلاح پزشکی برای این عارضه، نوروپاتی دیابتی (Diabetic Neuropathy) است. این عارضه زمانی رخ می‌دهد که سطح بالای شکر و چربی در خون، با گذشت زمان به پایانه‌های عصبی آسیب می‌رساند.

نوروپاتی دیابتی معمولا باعث بی‌حسی و مورمور شدن پا‌ها می‌شود؛ البته ممکن است روی بازو‌ها و دست‌ها هم اثر بگذارد.

نورپاتی محیطی (Peripheral Neuropathy) آسیب عصبی است که روی اندام‌ها اثر می‌گذارد. نوروپاتی دیابتی یکی از انواع آن است. اما شاید عوامل دیگری باعث آسیب عصبی شوند که منجر به خواب‌رفتگی بازوها، دست‌ها یا پا‌ها می‌شود.

سایر علت‌های نوروپاتی محیطی عبارت‌اند از:

سکته‌ها و حمله‌های ایسکمی گذرا (Transient Ischemic Attack) هم ممکن است باعث بی‌حسی و مورمورشدن در دست‌ها بشوند.
حملهٔ ایسکمی گذرا زمانی رخ می‌دهد که چیزی، جلوی جریان خون به مغز را به‌صورت موقتی بگیرد. متخصصین، این حمله‌ها را هشداری برای سکته می‌دانند.

سکته‌ها و حمله‌های اسکمی گذرا ممکن است بر عملکرد اعصاب اثر بگذارند، و می‌توانند باعث تغییراتی هم بشوند، از جمله خواب‌رفتگی در دست‌ها و پاها، و همین‌طور تشدید احساس بی‌حسی یا درد.

علت خواب رفتن دست در خواب هر چه باشد، شاید بتوان از آن پیشگیری کرد. برای مثال، خوابیدن در وضعیت آزادتر می‌تواند مفید باشد. اگر فرد دچار سندرم تونل کارپ است، استفاده از آتل یا ورزش کردن،  می‌تواند مؤثر واقع بشود.

اگر کمبود ویتامین B. علت خواب رفتن دست در خواب است، پزشک می‌تواند مکمل‌های مناسب یا تغییراتی در رژیم غذایی تجویز نماید.