در لبه پرتگاه سیاه چاله جمعیتی ایستاده‌ایم

آوای خزر – دکتر علیرضا خانجانی مدیر شبکه بهداشت و درمان شهرستان نکا: جمعیت مازندران به دلیل اُفت فرزندآوری که خود متاثر از موضوعات اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و کاهش آمار ازدواج و افزایش آمار طلاق است در حال حرکت به سوی سالمندی است؛ وضعیتی که به اعتقاد کارشناسان در آینده نزدیک این استان را به تله جمعیتی می‌کشاند.

یکی از سیاست‌های اصلی کشور با توجه به ابلاغ سیاست‌های کلی جمعیت توسط رهبر معظم انقلاب موضوع جوانی جمعیت است و بر همین اساس ۳۰ اردیبهشت سالروز این ابلاغ در تقویم جمهوری اسلامی ایران، «روز ملی جمعیت» نام گرفته است.

هفته ملی جمعیت از ۲۴ تا ۳۰ اردیبهشت در نظر گرفته شده است و خبرنگاران و اصحاب رسانه نقش مهم، فراگیر و اثرگذاری در آگاه سازی مردم و اطلاع رسانی سیاست‌های کشوری پیرامون موضوع جوانی جمعیت دارند و در این زمینه همکاری کنند.

«میزان باروری کلی» یکی از شاخص‌های مهم  سنجش جمعیت به معنای آن است که یک زن در دوران باروری خود از ۱۰ تا ۵۴ سال چند فرزند را به دنیا آورده است.

 بر اساس این شاخص میزان باروری کلی کشور در سال‌های ۶۰-۶۲، تا حدود ۷ (۶.۸) نیز رسیده که نشان می‌دهد یک زن تا ۷ فرزند نیز به دنیا آورده است. میزان باروری کلی در کشور با سیر نزولی تا سال ۱۴۰۰ به ۱.۶ رسیده است که این یک هشدار جدی در رشد جمعیت است.

اگر یک زوج در طول زندگی خود ۲.۱ فرزند به طور میانگین  نداشته باشند  نرخ باروری در کشور بسیار پایین و روند نزولی با شیب تند را طی خواهد کرد.

میزان باروری کلی در استان مازندران ۱.۱ و در شهرستان نکا ۱.۴۱ است که نیاز به تلاش، همکاری و همراهی همه سازمان‌ها و نهاد‌ها به ویژه رسانه‌ها برای فرهنگ سازی و اطلاع رسانی در این زمینه است.

شاخص دیگر در بررسی وضعیت جمعیتی، میزان موالید است که آمار‌ها نشان می‌دهد شهرستان نکا نسبت به سال گذشته روند نزولی داشته و حدوداً ۱۲۰ تولد کمتر از سال قبل و این روند نیز زنگ خطری برای استان و شهرستان به شمار می‌رود.

بر اساس پنجره جمعیتی یا بهار جمعیتی، بخش عمده جمعیت کشور باید در گروه سنی ۱۵ تا ۶۴ سال قرار گرفته باشد و ۳۰ درصد جمعیت زیر ۱۵ سال و تنها ۱۵ درصد بالای ۶۵ سال باشند. پنجره جمعیتی در کشور ایران حدود پنج دهه از سال ۱۳۸۰ تا ۱۴۳۰ طول می‌کشد تا از آن عبور کنیم.

کشور‌هایی در زمینه جمعیت موفق هستند که به خوبی بتوانند از بحث پنجره جمعیتی یا بهار جمعیتی کشور خود بهره ببرند. حدود ۵۰ سال طول می‌کشد تا ایران از این پنجره جمعیتی عبور کند و با گذشت ۲ دهه از بهار جمعیتی در ایران، باید سیاست‌های جمعیتی تغییر پیدا کند و به این امر توجه شود.

باید از فرصت باقی پنجره جمعیتی کشور استفاده کنیم و بانوانی که در سنین باروری قرار دارند را ترغیب به فرزند آوری کنیم تا جامعه و کشور با مقوله پیری جمعیت شدید مواجه نشود.

 

کاهش سرمایه انسانی و اجتماعی، کاهش توان نظامی و قدرت بازدارندگی جوامع، افزایش میانگین سالمندی و بار بیماری‌های غیر واگیر و اقتصادی بر درمان، عدم نشاط اقتصادی و اجتماعی، کاهش باروری و کاهش جمعیت نیروی کار و تولید از مهمترین پیامد‌های پیری جمعیت است.

پیری جمعیت قطعاً آینده هولناکی را برای کشور رقم می‌زند و تنها راهکار مقابله با آن ترویج فرزندآوری است. در حال حاضر در بسیاری از  خانواده‌هایی که از سطح رفاه بسیار خوبی برخوردارند میزان فرزندآوری بسیار کمتر از سایر خانواده هاست و برخی از آن‌ها حتی فرزندی ندارند و این نشان می‌دهد که بیش از مشکلات اقتصادی، مسائل فرهنگی در این زمینه اثرگذار است.

افزایش فرد گرایی، منفعت اندیشی، رفاه طلبی و دوری از مواجهه با شرایط سخت و مشکلات را می‌توان از دیگر عوامل کاهش فرزندآوری در کشور عنوان کرد. براساس قانون جمعیت می‌توان در بخش‌های اقتصادی پشتوانه و تسهیلات ارائه کرد، با تاکید براینکه ما در برابر جامعه و نسل بعد مسئول هستیم و به همین دلیل باید در زمینه ازدواج و فرزندآوری پیشگام باشیم؛ امیدواریم با کمک همه مردم، خیرین و پشتیبانی دولت در زمینه اقتصاد و قانون شاهد رشد کمی و کیفی جمعیت باشیم و در حمایت از مادران، فرزندآوری و تحکیم خانواده گام کوچکی را برداریم.

جوانی جمعیت مهم‌ترین مولفه قدرت کشور است و تنها جمعیت جوان کشور است که می‌تواند از علم برای بهبود اقتصاد و از منابع برای رفاه مردم استفاده کند، سرمایه عظیم انسانی با درنظر گرفتن کمیت و کیفیت می‌تواند مانع ضرر‌های مهم آینده هر کشور شود. نقش زنان و اهمیت بانوان برای نهادینه کردن ضرورت تشکیل خانواده و پایداری خانواده بسیار تأثیرگذار و مهم است.

انتهای پیام/۱۰۰۱/