به گزارش آوای خزر، مقام معظم رهبری در روزهای گذشته و در جریان دیدار با مسئولان نظام با اشاره به فعالیت در عرصه دانش بنیان، تذکرات و هشدارهایی نیز در رابطه با ضوابط و نحوه دانش بنیان شدن شرکتها دادند.
ایشان خطاب به معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و سایر مسئولان ذیربط اظهار داشتند: «یک نکته در مورد این شرکتهای دانش‌بنیان و تولید دانش‌بنیان که بنده لازم است تذکّر بدهم، این است که البتّه تذکّراتی قبلاً عرض شده لکن اینها را هم اضافه بر آن عرض می‌کنم. برای شرکتهای دانش‌بنیان باید ضوابط کیفی تعیین بشود؛ این جور نباشد که فلان شرکتی که با فنّاوری چهل سال پیش دارد کار می‌کند، بیاید به عنوان شرکت دانش‌بنیان ثبت نام کند، مثلاً از بهره‌مندی‌ها و امکانات و تسهیلاتی که هست استفاده کند؛ این درست نیست. به معنای واقعی کلمه در [یک شرکت] دانش‌بنیان یک نوآوری‌ای باید وجود داشته باشد که حالا بعضی از خصوصیّات دیگر را هم عرض خواهم کرد. یا فلان شرکت مونتاژی، مونتاژگران، که در واقع مونتاژ هم همان واردات بی‌رویّه است با یک شکل دیگری؛ این تولید نیست، این به اصطلاح آفرینندگی محصول نیست؛ این یک نوع واردات است.، این بیاید به عنوان شرکت دانش‌بنیان مثلاً شناخته بشود! این جوری نیست. بنابراین احتیاج است به اینکه شاخصهای دقیقی، شاخصهای کیفی‌ای که فکر می‌کنم [این] کار مربوط به معاونت علمی است یا هر جایی که بالاخره متصدّی تأیید این شرکتها است معیّن کنند و آنها را جدّی بگیرند.
یک نکته دیگر این است که ما برای اینکه ارزیابی کنیم تولید کشور دانش‌بنیان شد یا نشد، صرفاً تعداد شرکتهای دانش‌بنیان کافی نیست. حالا بنده در صحبت اوّل سال روی تعداد تکیه کردم ،(۳۰) مثلاً گفتند فلان مقدار، ما گفتیم نه، بیش از این؛ گفتند سی درصد ممکن است افزایش پیدا کند؛ ما گفتیم نه، اقلّاً پنجاه درصد یا صد درصد افزایش پیدا کند. این، تعداد است؛ خب این یک شاخص است امّا این کافی نیست. بایستی شرکتهایی که به وجود می‌آیند یک خصوصیّاتی داشته باشند که این خصوصیّات حیاتی است، اساسی است، مهم است.»
حمایت مالی، تسهیلات، معافیت و از این قبیل، واژه های فریبنده ای هستند که اگر در هر حوزه ای به کار روند، افراد زیادی برای دریافت آنها متقاضی می شوند.
عرصه دانش بنیانی و کسب حمایت هایی از این دست نیز یکی از حوزه هایی است که با پر رنگ تر شدن آن در سالهای اخیر و در صدر اخبار و محافل قرار گرفتن آن، شرکت های زیادی را برای ورود به این عرصه ترغیب کرده است.
از سوی دیگر با تاکیدات اخیر رهبری و پیوند دانش بنیان با سال جدید هم پیش بینی می شود موج جدیدی از درخواست ها برای دانش بنیان شدن و دانش بنیانی به راه بیفتد.
دور از ذهن نخواهد بود که در روزها و ماههای آتی شاهد درخواست های متعددی از سوی شرکت های تولید، مونتاژ کننده یا ارائه دهنده خدمات برای دریافت برند و تاییدیه دانش بنیانی باشیم.
در این میان غلفت از به کاربردن مکانیزمهای ارزیابی درست و کیفی، به راحتی منجر به به وجود آمدن خیل عظیم و قارچ گونه شرکتهایی با برند دانش بنیانی می شود که اگرچه معیار کمیت را با خود یدک می کشند اما در رسیدن به شاخص های کیفی و خروجی قابل قبول و ایده آل راه زیادی دارند.
نتیجه نهایی افزایش کمی و کاهش کیفی رشد شرکتهای دانش بنیان چیزی نیست جز بی اعتمادی استفاده کنندگان و کاربران از محصول و خدمت تولیدی.
نتیجه ای که راه را برای واردات و وابستگی بیشتر کشور باز می کند و گرفتاری در چرخه باطل اقتصاد نفتی را رقم می زند.
با مورد خطاب قرار دادن معاونت علمی از سوی مقام معظم رهبری در بیانات اخیر، این نهاد اجرایی که مهمترین نهاد دست اندر کار امور دانش بنیان ها به شمار می آید، رسالت سنگینی را در سال جدید در پیش رو خواهد داشت. وظیفه ای که ضمن به کار بستن راهکارها برای افزایش تعداد شرکتها، تولیدات و محصولات مبتنی بر فناوری، پاسداری از ارتقا و پیشرفت کیفی محصولات فناورانه را نیز به دنبال دارد.
از این رو به نظر می رسد شاید لازم است شرایط ورود به عرصه دانش بنیانی بازطراحی شود تا ضمن در نظر داشتن و رعایت اصل تسهیل گری برای فعالان واقعی زیست بوم نوآوری و فناوری، از رشد قارچ گونه شرکتها و فعالیت هایی که تنها برند دانش بنیانی را یدک می کشند جلوگیری شود و ورود به این عرصه نیز بی در و پیکر نباشد./مهر
