آوای خزر- سردار مرتضی میرزایی: میزان اعتماد جامعه به پلیس، سطح مشارکت مردم با پلیس، درجه مقبولیت و نیز منزلت اجتماعی پلیس از جمله شاخصهای تعیین میزان سرمایه اجتماعی پلیس است.
سرمایه اجتماعی بالا در جامعه و در بعد اقتصادی موجب ایجاد رفاه و همیاری اقتصادی، افزایش مشارکت سیاسی و اعتماد به مسئولان، دوام و استحکام خانواده و رواج ارزشهای اجتماعی مثبت و همکاری و اطمینان میشود.
بالعکس نبود سرمایه اجتماعی، موجب رواج جو بی اعتمادی، فردگرایی و خود خواهی، عدم توجه به دیگران و عدم روحیه همکاری و یاری، رشد انحرافات اجتماعی و فروپاشی خانوادهها و امثال آن میشود.
در این بین سرمایه اجتماعی پلیس نقش مهمی در پیشبرد اهداف سازمان پلیس دارد، تلاش برای ارتقای این سرمایه یکی از مهمترین دغدغههای مسئولان نیروی انتظامی است.
سازمان پلیس برای اینکه بتواند به سازمانی فعال و عامل تبدیل شود، نیازمند تعامل مناسب سازمان و جامعه است که این تامل خود مستلزم وجود تفکر استراتژیک در سازمان و سازگاری بهینه با جامعه است که امکان ارتباط و مشارکت سازمان را با مخاطبان خود که آحاد افراد جامعه هستند فراهم میسازد.
بهره مندی از سرمایه اجتماعی به عنوان نوعی دارایی به ارتقاء توان و قابلیت سازمانها به خصوص سازمانهایی که در تعامل و ارتباط بیشتر با مردم قرار دارند کمک میکند.
ذات وظیفه پلیس از خودگذشتگی برای دیگران است و هر چه این امر یعنی گذشتن از منافع شخصی به خاطر مردم بیشتر نمایان شود و مردم بیشتر نسبت به این موضوع آگاهی پیدا کند، سرمایه اجتماعی پلیس هم افزایش مییابد.
پلیس جامعه محور با مشارکت در طرحهای توسعه اجتماعی، تدابیر انسجام شهری و تقویت شرایط بهتر زندگی به منظور برقراری پایدار جوامع امن میتواند، نقش موثری در تحقق امنیت اجتماعی ایفا کند و سرمایه اجتماعی خود را افزایش دهد.
پلیس به عنوان بخشی از بدنه حاکمیت و یکی از نهادهایی که بیشترین ارتباط را با مردم دارد با تمام توان تلاش میکند تا با ایجاد نظم و امنیت و ایجاد زمینه پیشرفت در جامعه در راستای همدلی ملت و دولت گام بر دارد.
مهمترین سرمایه هر سازمان نیروی انسانی آن است و اگر نیرو فاقد سلامت اداری باشد، همه اهداف سازمان را به چالش میکشاند، انتظارات شهروندان به جهات خدماتی که از پلیس دیده اند بالا میرود، بنابراین باید در پاسخ به این توقعات مردم از هیچ کوششی فروگذار نبوده و با صداقت در انجام صحیح ماموریتها و ارائه خدمات بیشتر برای رضایت مندی مردم تلاش کنیم.
میزان اعتماد جامعه به پلیس، سطح مشارکت مردم با پلیس، درجه مقبولیت و نیز وجهه و منزلت اجتماعی پلیس، سطح اقتدار توام با رافت اسلامی پلیس، پلیس قرآنی، پلیس در تراز جمهوری اسلامی، پلیس هوشمند و... این شاخصها میتواند درجه یا میزان سرمایه اجتماعی پلیس را تعیین کند.
اگر سرمایه اجتماعی پلیس افزایش پیدا کند، عملکرد نیروی پلیس در ایجاد نظم و امنیت مطلوبتر خواهد شد و در نتیجه کاهش آسیبها و جرایم را در جامعه شاهد هستیم و خدشه در هر یک از مولفههای فوق میتواند، تاثیری بسیار مخرب بر سرمایه اجتماعی پلیس وارد کند و ضمن کاهش عملکرد پلیس، افزایش جرایم را در جامعه در پی دارد.
رضایتمندی مردم به عنوان مهمترین سرمایه اجتماعی است و در راستای تحقق این مهم باید تلاشهای بیشتری انجام پذیرد که نتایج آن ارتقای امنیت اجتماعی در کشور است.
همانگونه که ما به نمایندگی از مردم به انجام ماموریتها میپردازیم و کارگزار مردم هستیم، بایستی به نحو احسن و صحیح ماموریتهای محوله را انجام دهیم، زیرا اعتبار و جایگاه پلیس در رضایت مندی مردم نهفته است.
هدف اصلی ما جلب اعتماد و رفع نیازهای مردم است و بایستی با نیاز سنجی و ارتباط بیشتر با مردم مشکلات آنان را مرتفع سازیم، آمادگی مردم برای مشارکت با پلیس و همکاری آنها در تامین امنیت به عوامل متعددی نیاز دارد که یکی از این عوامل میتواند میزان سرمایه اجتماعی پلیس باشد.
زمانی که پلیس کمکهای بلاعوض برای مردم انجام میدهد در واقع برگههای اعتباری است که در دست دارد و سرمایهای است که برای خود جمع کرده است. هر چند تعداد این افراد در مجموعه نیروی انتظامی بیشتر باشد، سرمایه اجتماعی پلیس هم روز به روز افزون میشود.
افرادی که از سرمایه اجتماعی بالایی برخوردارند، میتوانند اطلاعات لازم را به طور رایگان و با صرف هزینه زمانی بسیار کمتری کسب کند، پلیس برای شناسایی مجرمان و مقابله با جرایم نیاز به اطلاعات مفید مردم دارد و اگر ارتباط خوب و مثبتی با مردم داشته و امکاناتی، چون شماره تلفنهای خاص یا صندوق پستی و ... در اختیار آنان قرار دهد، میتواند این اطلاعات را بدون صرف هزینه زیاد به دست آورد و از آن در راه تامین امنیت شهروندان بهره بگیرد.
نگارنده: سردار مرتضی میرزایی فرمانده انتظامی استان مازندران