چرا میانکاله تا این اندازه اهمیت دارد

عبارت ـ دکتر مجید سلطانی: شاید شنیده‌اید که می‌گویند جنگ آینده جنگ آب است. این ادعا اگرچه حقیقت دارد، اما همه‌ی واقعیت نیست و جمله‌ی صحیح آن است که بگوییم نبرد آینده، نبرد بر سر حفظ محیط زیست است. هر کشوری که برنامه‌های بهتری برای حفاظت از منابع طبیعی خود داشته باشد، فرصت بقای بیشتری در آینده خواهد داشت. کاهش استفاده از سوخت‌های فسیلی و جایگزینی آن با انرژی‌های پاک، استفاده بهینه از آب‌های سطحی، حفاظت جدی از منابع آب‌های زیرزمینی، مراقبت تمام وقت از منابع خاکی بعنوان بستر ضروری حیات، کاهش دستکاری در جریان‌های طبیعی زیست محیطی و حفظ منابع طبیعی جنگلی و جلگه‌ای از مهمترین اقداماتی است که هر کشوری امروزه باید آن را در صدر اولویت‌های خود قرار دهد. زیرا بدون خاک و و آب و هوای مناسب گیاهی رشد نخواهد کرد و بدون رشد گیاهان منابع تغدیه جانوری وجود نخواهد داشت و بدون گیاهان و جانواران، غذایی برای آدمی باقی نخواهد ماند و این هم آینده‌ی سیاهی است که به نبرد‌های خونین برای بقا می‌انجامد.

در میان تمامی منابع طبیعی جنگل‌ها و تالاب‌ها بیشترین درجه‌ی اهمیت را دارند، زیرا تولیدکنندگان اصلی اکسیژن و زیستگاه بنیادین حیات وحش، به‌خصوص پرندگان هستند که از آن‌ها تحت عنوان حاملان جهانی دانه‌ها یاد می‌شوند. این پرندگان هستند که تنوع زیستی را در تمامی جهان خاکی می‌پراکنند و ناقوس‌های زندگی را یکسره به صدا در می‌آورند. این بخت بلند ایرانیان بوده است که میزبان یکی از ۵ تالاب مهم جهان هستند.

تالاب میانکاله اگرچه در جوار دریای خزر قرار دارد و سطح آب در آن به میزان پسرفت و پیشرفت خزر وابسته است، اما آنچه بر جذابیت عجیب آن می‌افزاید این است که این تالاب همزمان وابسته به آب شیرین نیز هست، آب شیرین برای حیات تالاب بسیار ضروری است و موجب افزایش تنوع حیات وحش در آن می‌شود.
موضوع مهمی که ایجاد پتروشیمی در جزیره میانکاله یا مراتع اطراف آن به شدت بر آن آسیب خواهد رساند، آسیبی که همینک نیز با ورود فاضلاب روستایی و کشاورزی به این منطقه‌ی حساس موجی نگرانی‌های فراوانی شده است.

درکنار جلوگیری از احداث مجتمع پتروشیمی در این منطقه، باید احیای تالاب را به‌صورت فوری در دستور کار قرار داد، وگرنه سرنوشت تلخ هامون و دریاچه ارومیه همچون سایه‌ای این زیست کره محبوب را تهدید خواهد کرد.

میانکاله از آن جهت اهمیت دارد که به تنوع حیات وحش شمال ایران جان می‌بخشد، کشاورزی سالم و ارگانیک را تقویت می‌کند، از فرسایش زیست‌محیطی بستر ساحل جلوگیری می‌نماید و از همه مهمتر آب و هوای مطلوب و متعادل دامنه‌ی جنوبی خزر را حفظ می‌کند.

اگر احیای تالاب به هر دلیلی به تاخیر بیافتد، یا بازهم ماجرای پتروشیمی یا نظایر آن در حوزه‌ی آبریز این تالاب مطرح شود، در آینده‌ی نه چندان دور شاهد ریزگرد‌های مخربی خواهیم بود که کشاورزی و زیست انسانی و جانوری شرق مازندران و غرب گلستان را در معرض مخاطره‌ای جدی قرار خواهد داد.

میانکاله هم‌چون دماغه‌ای بلند از بندرامیرآباد به سمت بندر ترکمن کشیده شده و یک آبراهه‌ی باریک بین این دو منطقه فاصله ایجاد کرده است. همین کانال وسیع آب باعث شکل‌گیری خلیج گرگان شده و تنها جزیره ایرانی دریای خزر را شکل داده است.

اگر ایجاد پتروشیمی در تالاب میانکاله ادامه پیدا می‌کرد بی‌شک خطر حذف این تالاب از لیست زیست کره وجود داشت. اتفاقی که خوشبختانه با سفر ریاست محترم جمهوری به استان مازندران و طرح احیای تالاب میانکاله فعلا مرتفع شده است.

نقش سمن‌ها را باید در حفظ و احیای میانکاله بسیار جدی گرفت. فراموش نکنیم که این خود مردم بودند که طی هزاران سال این ذخیره طلایی را حفظ نمودند و به چشم فرزند خود به آن می‌نگرند.

امید می‌رود روندی که دولت سیزدهم در پیش گرفته با حمایت و همراهی ریاست جمهوری و رصد مداوم استانداری و اداره‌کل حفاظت از محیط زیست مازندران ادامه یابد و در آینده به‌جای اینکه اخبار نجات این تالاب از بحران را دنبال کنیم، شاهد اتفاقاتی از شکوفایی و احیای تالاب باشیم. این امر بی‌شک ممکن خواهد بود، به شرط آنکه همه بخواهیم و برای به نتیجه رسیدن آن آستین همت را بالا بزنیم.

 

انتهای پیام/