حضانت و قیمومیت از واژگانی هستند که در حقوق خانواده بسیار به کار برده شده است و قانونگذار به طور خاص با توجه به لزوم حفظ حقوق کودکان به آنها پرداخته است. حضانت به طور خلاصه، به معنای حق یا تکلیف در نگهداری و سرپرستی کودک است. به گزارش مجله دلتا به لحاظ رابطه عاطفی که عموما بین پدر و مادر و فرزندان وجود دارد و از آن جایی که قانون حضانت فرزندان را تکلیف و وظیفه پدر و مادر میداند ، میتوان نتیجه گرفت که حضانت هم حق پدر و مادر است و هم وظیفه و تکلیفی که به موجب قانون بر عهده والدین قرار گرفته است.
تفاوت حضانت با قیمومیت در چیست؟
حضانت با قیمومیت متفاوت است و عدم تفکیک آنها مشکلاتی را به وجود میآورد. این بدان معناست که در قیمومیت امور حقوقی کودک از جمله انجام معاملات برای او که نیاز به رسیدگی و توجه دارد همچنان با پدر است. فرقی نمیکند پدر و مادر هر دو مشغول نگهداری و حضانت از فرزند باشند یا اینکه از یکدیگر جدا بوده و حضانت را یکی از آنها به عهده داشته باشد.
اما در خصوص حضانت موضوع فرق میکند. طبق قانون در مواردی که زن و شوهر کنار یکدیگر هستند به عهده هر دو آنها است. اما در صورت طلاق و جدایی زن و شوهر ، حضانت کودک تا هفت سالگی با مادر است و فرقی نمیکند فرزند دختر یا پسر باشد.
حضانت دختر از هفت تا نه سالگی و پسر نیز بعد از هفت سالگی تا پانزده سالگی که سن بلوغ پسران است، بر عهده پدر قرار داده شده است. البته بعد از 7 سالگی نیز در برخی موارد مادر همچنان حضانت فرزندان را بر عهده دارد و آن مواردی است که به دلایلی دادگاه تشخیص دهد که پدر صلاحیت لازم برای نگهداری و سرپرستی فرزندان را ندارد، مثلا پدر معتاد باشد.
از موارد دیگری که حضانت فرزند به طور دائم برای مادر حفظ می‌شود زمانی است که زن و شوهر بر حضانت توافق کرده باشند. البته در شرایطی ممکن است مواردی اتفاق بیافتد که حضانت فرزند از مادر سلب شود.
دریافت مجوز قیمومیت چگونه است؟
مسائل مالی فرزندان تا رسیدن به سن 18 سالگی بر عهده پدر آنهاست و در صورت فوت او بر عهده پدربزرگ یا قیم خواهد بود. ولی اگر پدربزرگ کودک نیز پیش از پدر او فوت کرده باشد دادستان مکلف است برای کودک قیم انتخاب کند که عموما به جهت روابط نزدیک مادر و فرزند، مادر به عنوان قیم انتخاب می‌شود.
در چنین شرایطی اگر مادری میخواهد اداره اموال فرزندش را بر عهده بگیرد باید با ارائه مدارک فوت پدر کودک و درخواست قیمومیت به اداره سرپرستی مراجعه کند. و آمادگی خود را برای قیمومیت اعلام کند.
در این زمان دادستان پس از بررسی، مادر را به عنوان قیم انتخاب میکند و بعد از آن او میتواند در امور مالی فرزند خود جهت مصلحت و منافع کودک دخالت کند. اما حتما باید توجه داشت که سرپرستی و دخالت قیم در امور مالی دخالتی بدون حد و مرز نیست و حتما باید بر اساس منافع و مصلحت کودک انجام بگیرد. و در غیر این صورت مسئولیتهای سنگینی متوجه قیم خواهد بود.
