به گزارش آوای خزر ، تصور حذف گوشت از سفره ایرانیان امری بعید به نظر می‌رسد. حتی عبور قیمت این ماده پروتئینی از ۱۲۰ هزار تومان، نتوانست عاملی برای مصرف کمتر آن در میان مردم باشد، چراکه حذف یکباره گوشت به‌عنوان اصلی‌ترین ماده تامین پروتئین مورد نیاز بدن، معنایی جز تهدید سلامت جسم و روان ندارد.
به گزارش آوای خزر به نقل از روزنامه آرمان ملی ،با این حال از سال ۹۶، با گران‌شدن این محصول سرانه مصرف آن، کاهش حدود سه کیلوگرمی نسبت به سال ۹۰ داشته است. به‌رغم این اتفاق همچنان گوشت به‌عنوان اصلی‌ترین ماده غذایی سبد هزینه خانوار شناخته می‌شود.
چنان‌که آخرین گزارش مرکز آمار ایران حاکی از آن است که گوشت ۸/۲۰ درصد از سبد خانوار ایرانی را در سال ۹۷ به خود اختصاص داده، این در حالی است که سهم نان در این سبد به ۱/۲۰ درصد می‌رسد. اتفاقی که نشان می‌دهد این روزها مردم بیش از اینکه غم نان داشته باشند، غم گوشت دارند.استفاده از گوشت به‌عنوان ماده‌ای غذایی قدمتی به اندازه عمر انسان دارد. انسان‌های اولیه برای رفع گرسنگی خود علاوه بر تغذیه از گیاهان، به شکار روی آوردند.
از آن زمان تا امروز گوشت به یکی از محبوب‌ترین غذاها در میان ملل مختلف تبدیل شد که به گونه‌های مختلفی طبخ می‌شود. در ایران نیز بنا به فرهنگ موجود، گوشت جایگاه ویژه‌ای در سفره خانواده‌ها دارد. چنان‌که کمتر غذای ایرانی را می‌توان یافت که در آن از گوشت استفاده نشود.
از آبگوشت و قرمه‌سبزی گرفته تا کله‌پاچه که به نام ایران ثبت جهانی شده همگی وابسته به گوشت هستند. این امر باعث شده که گوشت به مهم‌ترین محصول سبد غذایی ایرانیان تبدیل شود و خانواده‌ها بیش از هر ماده غذایی دیگری برای خرید گوشت پول بپردازند. در این میان حتی نان و برنج به‌عنوان پرمصرف‌ترین محصولات غذایی در رقابت با گوشت جا مانده‌اند و خانوار سالانه مبلغ کمتری بابت آنها می‌پردازند.
گزارش مرکز آمار ایران نیز حاکی از آن است که در سال گذشته گوشت 8/20 درصد و آرد، غلات، رشته، نان و فرآورده‌های آن 1/20 درصد از سبد خانوارهای ایرانی را در سال گذشته به خود اختصاص داده‌اند که به ترتیب، استان‌های چهارمحال و بختیاری و البرز در هر یک از سبدهای یادشده، بیشترین سهم را داشته‌اند. در این میان، 55 درصد از گوشت مورد استفاده ایرانیان در سال 97، گوشت دام، 11 درصد گوشت حیوانات دریایی و 34 درصد گوشت پرندگان بوده است.
متوسط هزینه‌های خوراکی و دخانی
علاوه بر سهم 8/20 درصدی و 1/20 درصدی نان در سبد غذایی خانوار در سال 97، در گزارش مرکز آمار به سهم سایر مواد خوراکی نیز اشاره شده است. سهم غذاهای آماده و دخانی 1/9درصد و سهم ادویه‌ها، چاشنی‌ها و سایر ترکیب‌های خوراکی 9/3 درصد سبد غذایی خانوارهای ایرانی در سال گذشته بود. قند، شکر، شیرینی‌ها، چای، قهوه و کاکائو سهمی 7/7 درصدی و خشکبار و حبوبات سهمی 4/5 درصدی در سبد غذایی خانوارهای ایرانی در سال 97 داشته‌اند.
میوه‌ها و سبزی‌ها 7/18درصد، شیر و فرآورده‌های آن و تخم پرندگان 9/10درصد و روغن‌ها و چربی‌ها 3/3 درصد از سبد غذایی شهروندان ایرانی را در سال گذشته تشکیل می‌داد. همچنین بر اساس اعلام مرکز آمار ایران، متوسط انواع هزینه‌های خوراکی و دخانی سالانه یک خانوار شهری در سال 97، 9 میلیون و 450 هزار و 500 تومان بوده است.
کاهش سرانه مصرف گوشت
قرارگرفتن گوشت در صدر سبد غذایی خانوار موضوعی است که چندان جای تعجب ندارد. در حالی که در برخی مناطق هر کیلوگرم گوشت قرمز گوسفندی بیش از 120 هزار تومان قیمت‌گذاری شده و حتی گوشت‌های لاکچری و ماساژدیده با قیمت‌های میلیونی فروخته می‌شوند بدیهی است که این محصول بیش از سایر اقلام خوراکی و دخانی نقدینگی خانوار را به سمت خود بکشاند.
قیمت گوشت مرغ و آبزیان نیز در طول سال 97 رشد فزاینده‌ای داشت و بیش از پیش باعث کاهش قدرت خرید مردم شد. تا جایی که گروهی از مردم دیگر گوشت استفاده نمی‌کنند و اقلام دیگری نظیر سویا را جایگزین آن کرده‌اند که خاصیت به‌مراتب کمتری دارد. آخرین آمار نیز حاکی از آن است که سرانه مصرف گوشت در این میان ایرانیان از هشت کیلو و 700 گرم در سال 90، در سال گذشته با کاهش حدود سه کیلوگرمی مواجه شده و به کمتر از شش کیلوگرم رسیده است.
البته تغییر رژیم و فرهنگ غذایی شهروندان در این زمینه بی‌تاثیر نیست، اما قطعا می‌توان عوامل اقتصادی را اصلی‌ترین علت این کاهش قابل توجه سرانه مصرف قلمداد کرد. با اینکه رسانه‌هایی نظیر صداوسیما سعی دارند با تبلیغات خود به‌شکل مداوم مضرات مصرف گوشت را گوشزد کنند و صرف نظر از فوایدش، آن را به‌عنوان اصلی‌ترین عامل سرطان معرفی کنند، اما حذف یکباره گوشت از سبد غذایی و هر تغییر ناگهانی در رژیم غذایی نتیجه‌ای جز بروز بیماری‌های مختلف جسمی و روانی نخواهد داشت.
ایرانیان کمتر از میانگین جهانی گوشت می‌خورند
حال حتی اگر گوشت هم سرطان‌زا باشد مشخص نیست که چرا دیگر کشورها همچنان توجه ویژه‌ای به مصرف آن دارند. کشورهایی که گاه دانشمندان آن به منبع علمی پروپاگاندای صداوسیما تبدیل می‌شوند. نگاهی به آمار جهانی نشان می‌دهد که ایرانیان 60 درصد کمتر از میانگین جهانی گوشت مصرف می‌کنند.
امروز با توجه به تورمی که ایجاد شده، مردم چه به فکر سلامتی خود باشند و چه نباشند چاره‌ای جز کاهش مصرف ندارند؛ به‌عنوان مثال در سال 90 که سرانه مصرف گوشت در میان شهروندان ایرانی 7/8 کیلوگرم بود، قیمت هرکیلوگرم گوشت گوسفندی 17 هزار و 260 تومان و هرکیلوگرم گوشت گوساله 11 هزار و 800 تومان بود. حال قیمت همین دو نوع گوشت در سال مورد مقایسه 97، به‌ترتیب در محدوده 96 هزار تومان و 87 هزار تومان قرار داشت.
یعنی قیمت گوشت گوسفندی طی این سال‌ها 5/5 برابر و گوشت گوساله 5/7 برابر شده است. این در حالی است که حداقل دستمزد کارگران طی سال‌های مورد اشاره تنها 3/3 افزایش داشته است. بنابراین کاهش چشمگیر سرانه مصرف گوشت که منجر به حذف آن از سفره تعدادی از خانواده‌ها شده است امری اجتناب‌ناپذیر به حساب می‌آید.
چنان‌که حتی با کاهش سه کیلوگرمی سرانه مصرف، همچنان گوشت بیشترین سهم را از سبد خوراکی خانوار به خود اختصاص داده است. در این بین حتی نان و برنج به‌عنوان پرمصرف‌ترین اقلام غذایی نتوانسته‌اند خود را به گوشت برسانند. البته امروزه حجم تولید و واردات گوشت به حد مطلوبی رسیده است.
تا جایی که بسیاری از دامپروران اعلام می‌کنند که این روزها در کشتارگاه‌ها نوبت به کشتار دام‌های آنها نمی‌رسد و ممکن است چند هفته در صف بایستند. شرایطی که نشان می‌دهد شاید بتوان بدون واردات گوشت مورد نیاز کشور را تامین کرد؛ اما در این میان دلالان و واسطه‌هایی حضور دارند که بر آتش گرانی دام می‌دمند و بیشترین سود را از بالارفتن قیمت گوشت به جیب می‌زنند. در صورتی که مسئولان فکری به حال حذف واسطه‌ها از این چرخه کنند شاید بتوان به بهبود سرانه مصرف امید داشت تا دیگر عده‌ای به اسم تحلیل مردم را از سرطان‌زابودن گوشت نترسانند.
