آوای خزر: در این روزها که افراد درگیر بیماری کرونا هستند وقتی که فرد فکر می کند که هیچ راهکاری برای مدیریت این بیماری ویا مبتلا نشدن به این بیماری وجود ندارد خوب است که به افکاری که به ذهنمان می آید آگاه و هوشیار باشیم ... .
در هنگام پدید آمدن مشکل چه کاری درست است؟ آیا باید اجازه بدهیم آن مشکل به راحتی به جسم و روان ما آسیب بزند یا راه منطقی آن است که با آن روبه رو شویم و به عنوان مسئله ای به آن نگاه کنیم و به دنبال راه حل و برطرف کردن آن باشیم.
در این روزها که افراد درگیر بیماری کرونا هستند وقتی که فرد فکر می کند که هیچ راهکاری برای مدیریت این بیماری ویا مبتلا نشدن به این بیماری وجود ندارد و یا کسی که باورش این است که اگر به این بیماری مبتلا شود پایان زندگی است، طبیعتا احساس ناامیدی خواهد داشت و همه این افکار منجر به احساس ناامیدی می شود، بنابراین احساسات ما برگرفته از افکارماست و چه خوب است که به افکاری که به ذهنمان می آید آگاه و هوشیار باشیم .
ما نمی‌توانیم از رخ دادن رویدادهای ناخوشایند در جامعه جلوگیری کنیم اما توان مدیریت و کنترل بدن، ذهن و عواطف خود را داریم.
مدیریت ذهن و عواطف در این روزها امری مهمتر از مدیریت جسمی است؛ اگر برای گرفتار نشدن به ویروس ناشناخته کرونا اختیاری نداریم، در عوض می‌توانیم ذهن و عواطف خود را کنترل کنیم
مواجهه با مشکل در زندگی امری طبیعی و اجتناب ناپذیر است و افراد در سراسر زندگی خود با مسائل و مشکلات مختلفی رو به رو می شوند، از این رو توانایی افراد در مواجهه با این گونه موقعیت ها به شیوه صحیح و کارآمد از اهمیت بالایی برخوردار است .
بطور کلی عموم افراد در برخورد با مسائل و مشکلات روزمره، به یکی از سه روش اجتنابی، هیجانی و منطقی(یا مسئله مدارانه) برخورد می کنند.
برخی از افراد در برخورد با مسائل و مشکلات فرار می کنند، افرادی که سعی می کنند از مشکلات روزمره اجتناب کنند و یا بر روی آنها سرپوش بگذارند، اگرچه ظاهرا به مشکلات اهمیت نمی دهند، اما در واقع در انبوهی از مشکلات حل نشده و متراکم باقی می مانند و با تشدید مشکلات، درمانده می شوند و احساس می کنند کنترلی بر شرایط ندارند و کاری از دستشان برنمی آید.
گرچه فرار از مشکلات روش خوبی نمی باشد اما برخی از افراد مسائل و مشکلات روزمره زندگی را جدی نمی گیرند؛ در نتیجه از روی احمالکاری و یا اعتماد به نفس کاذب، با انواع آسیب های اجتماعی و روانی مواجه می شوند.
امروز ویروس کرونا دشمن بزرگ ماست، اما برخی از شهروندان این مشکل را جدی نمی گیرند و توصیه های بهداشتی را رعایت نمی کنند و بعد از گرفتار شدن، پشیمان می شوند که دیگر فایده ای ندارد.
مقابله احساسی و هیجانی دومین روش بالقوه در برخورد با مسائل و مشکلات می باشد و در اثر برخورد احساسی و هیجانی با مشکلات، موج منفی به ذهن شخص راه می یابد و موج های منفی موجب ترشح هورمون استرس در بدن می شود و سیستم ایمنی انسان را تضعیف می کند و با شکل گیری تدریجی احساس کنترل ناپذیری مشکلات، آنها را به افرادی از پیش شکست خورده تبدیل خواهد کرد.
افرادی که در مواجهه با مشکلات، احساسی و هیجانی برخورد می کنند، علاوه بر اینکه در کنترل مشکلات روزمره خود ناتوان می شوند، منتقل کننده موج منفی به دیگران نیز هستند. این افراد نه تنها در صحنه مبارزه درمانده می شوند، بلکه ترس و درماندگی و شکست را به فرزندان خود نیز منتقل می کنند.
گاهی اوقات افرادی که احساس ناامیدی را تجربه می کنند ناخودآگاه افکار و خاطراتی به ذهنشان می آید که آنها را ناامیدتر می کند و مواقعی که غمگین تر هستیم و خلق ما پایین است خاطرات منفی را درذهنمان بیشتر مرورمی کنیم.
برخی افراد باورشان این است که اگر درباره موضوعی نگران نباشم یعنی اینکه کنترل امور ازدست من خارج شده است در صورتی که باید بداند دراین شرایط باید اصول بهداشتی را رعایت کند ولی نگران بودن چیزی را تغییر نمی دهد و فقط حال فرد را بد می کند و آرامش فرد را از بین می برد .
همچنین رویکرد سومی هم وجود دارد که حاکی از مقابله منطقی و آگاهانه با مشکلات است. در واقع افراد با رویکرد سوم نه از مشکلات فرار می کنند و نه با آه و ناله، موج منفی منتشر می کنند، بلکه به مسائل و مشکلات موجود فکر می کنند، تجزیه و تحلیل می کنند و با چشم باز به میدان مبارزه با مشکلات وارد می شوند.
چنین افرادی با مجهز شدن به ادراک و آگاهی صحیح نسبت به مسئله، موج مثبت به ذهن خود وارد می کنند و با تمرکز انرژی و اراده، می توانند از مشکلات عبور کنند و با توجه به روحیه خوبی که دارند، دیگران را نیز به حل مشکلاتشان امیدوار می سازند.
بررسی افکارمان از زوایای مختلف به ما کمک می کند افکار واقع بینانه ای داشته باشیم و دراین شرایط بهتر است که مهارت حل مسئله خود را افزایش دهیم. مهارت حل مسئله یعنی برای مدیریت این اوضاع و شرایط چه کاری از دست من ساخته است و درشرایط مواجهه با بیماری کرونا مهارت حل مسئله همان رعایت اصول بهداشتی است که به خوبی در رسانه های معتبر گفته می شود وافراد می تواننداز منابع معتبر و علمی این اصول را دریافت کنند.
همچنین والدین باید بدانند باتوجه به اینکه رفتار و خلق و خوی انسان مسری است باید خیلی حواسشان به روحیه خودشان باشد چون این روحیه آنها به فرزندان درخانواده منتقل می شود.
باید با اتخاذ روش های موثر مبارزه، مانع از شکل گیری وسواس کرونا و حتی فوبیای کرونا به ویژه در کودکان شویم، زیرا وسواس فکری یکی از پیامدهای برخورد احساسی و هیجانی با مسئله کرونا است و ممکن است بعد از حل مشکل کرونا نیز ادامه پیدا کند و سپس به اختلال روان شناختی دیگری به نام «فوبیای کرونا» نیز تبدیل شود لذا باید مبارزه با ویروس کرونا را با روش های موثر و جدی دنبال کنیم تا به اطمینان خاطر و آرامش روانی برسیم.
خوب است افراد فعالیتهایی را در برنامه خود در خانه بگنجانند و اگرافراد کاری برای انجام دادن در خانه نداشته باشند دچار احساس ناکارآمدی، غمگینی و پوچی می شوند.
نیاز است فعالیت هایی را برای خود برنامه ریزی کنیم که احساس مفید بودن داشته باشیم . به عنوان مثال آموختن هنر ، خواندن کتاب، و انجام هر فعالیتی که احساس مفیدبودن در ما ایجاد کند خیلی کمک کننده است .
احساس مسئولیت نسبت به سلامت فردی را یکی از مولفه های مبارزه موثر با کرونا می باشد باید درک کنیم که در برابر سلامتی خودمان مسئول هستیم و هیچکس بیشتر از خودمان نمی تواند به فکر سلامتی ما باشد.
تهیه کننده: مطهره مهدوی ـ کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی ـ مشاور و مددکار کلانتری مرکزی سوادکوه
