نوروزانه؛ بیایید اخلاقی‌تر زندگی کنیم

آوای خزر/ به نام خدایی که در این نزدیکی است.
بهارا تلخ منشین، خیز و پیش آ/گره واکن ز ابرو، چهره بگشا/سر و رویی به «سرو» و « یاسمن» بخش/نوایی نو به مرغان چمن بخش/بهارا از گل و می، آتشی ساز/پلاس درد و غم در آتش انداز/ بهارا شور شیرینم بر انگیز/ شرار عشق دیرینم برانگیز/ بهارا زنده مانی، زندگی بخش/ به فروردین ما فرخندگی بخش/

حال که زمزمه گرم بهاران از دشت سپید زمان به گوش می رسد تا دل وجان مان را میزبان «خدای بهارآفرین» کنیم فرصتی است تا یادآوری کنیم که « نوروز» همیشه حامل پیام های انسانی از قبیل ترویج مهربانی، نوع دوستی، مردم داری، نشاط و... بوده وهست.
صدای کوبه «عمو نوروز» را بهانه کنیم تا به خود قول دهیم که اخلاقی تر زندگی کنیم. موضوعی که  ترویج آن فلسفه بعثت پیامبر اکرم(ص) اعلام شده است. اخلاقی که می تواند مهمترین  عامل تقویت پیوند و همبستگی اجتماعی باشد و بی دلیل نیست که خداوند در قرآن از این ویژگی پیامبر به عنوان « خلق عظیم» یاد می کند.در حالی که امروز از ضعف اخلاق رنج می بریم و دروغ  وچاپلوسی و بی تفاوتی و...دارد جایگاه مهمتری از صداقت پیدا می کند و کنار گذاشتن افراد صادق و مسوولیت پذیر دارد به یک رویه تبدیل می شود که نشانه ای از غیراخلاقیتر مدیریت کردن درجامعه است.
این درحالی است که حضور افراد صادق و مسوولیت پذیر میتواند در افزایش سرمایه اجتماعی که عامل مهم دیگری درتقویت همبستگی اجتماعی است موثر واقع شود. طبق آنچه که در دین  اسلام بر آن تاکید شده، واگذاری مسوولیت و پذیرش مسوولیتی که تخصص و صلاحیتش را نداریم هر دو، نوعی خیانت محسوب می شود که با اخلاق مغایرت دارد.

 پیامبر اکرم(ص) در حدیثی می‌فرماید: اگر کسی شخصی را به ‌عنوان رئیس بر چند نفر بگمارد و بداند در میان آنها  یکی شایسته‌تر از او وجود دارد به خداوند و پیامبر او و تمامی مسلمین خیانت کرده است.

همچنین در جای دیگرمی فرماید که  اگر کسی کاری را بپذیرد و بداند شایسته آن نیست، جایگاه او در قیامت آتش خواهد بود». بیاییم  اخلاق را فقط در خلق خوش تقلیل ندهیم که خودنوعی ظلم است. بیاییم در سایه اخلاق، مردمداری را سرلوحه زندگی مان قرار دهیم. « همبستگی اجتماعی» شعار سال 1400 انجمن مددکاران اجتماعی ایران و حتی شعار سال جهانی مددکاران اجتماعی هم «همبستگی اجتماعی واتحاد جهانی »نام گذاری شده است زیرا بر این باوریم که « من هستم، چون ما هستیم». بحران های  مختلف از  جمله «کرونا »اهمیت این مردمداری و بی تفاوت نبودن در قبال یکدیگر، فارغ از مرز های جغرافیایی، نژادی و... را بیش از پیش نشان داد. انسان اجتماعی نمی تواند نسبت به آنچه که پیرامون اش می گذرد بی تفاوت باشد.

دراین صورت است که شعر حافظ شیرازی در جامعه مصداق پیدا نمی کند: یاری اندر کس نمی بینم، یاران را، چه شد/دوستی کی آخر آمد، دوستداران را چه شد/شهر یاران بود وخاک مهربانی این دیار/مهربانی کی سر آمد، مهربانان را، چه شد. ضعف اخلاق و همبستگی اجتماعی، تهدیدی برای حوزه سلامت اجتماعی و امنیت اجتماعی است. همیشه این نکته را به خود یادآور می شوم که عشق به خانواده و مردم می تواند زیباترین عشق ها باشد و یکی از جلوه های عشق به مردم « مسوولیت پذیری» در قبال آنان است.

به قول شاعر: به  یقین فلسفه  خلقت دنیا، عشق است/ آنچه نقش است در این این گنبد مینا ،عشق است. بدون شک جامعه ای که عشق به مردم در آن جاری باشد، خشونت جایی ندارد و به راحتی دست همدیگر را می فشاریم. بی مناسبت ندیدم که از مطلبی که منتسب به « گاندی» است استفاده کنم تا به خود یادآوری کنم که» با انگشتان گره کرده، نمی توانم دست کسی را بفشارم.».همبستگی اجتماعی و «ما شدن ها» مستلزم تقویت ارتباطات اجتماعی، انسانی و ترویج مهربانی اجتماعی است که از جمله پیام های نوروز است. ضمن سپاس از تلاش ها شما برای ساختن ایرانی آبادتر و به گویش مارندرانی « شمه خنابدون»(خانه تان آباد باد) و تبریک صمیمانه نوروز به شما، همکاران و خانواده محترم در آستانه سال جدید،  با کمک از خواجه عبدا.. انصاری از خداوند می خواهم که: یا رب دل ما را تو به رحمت جان ده/ درد همه را به صابری درمان ده/ این بنده نمی داندکه چه می باید خواست/داننده تویی هر آنچه خواهی آن ده. - نوروز 1400 ه.ش.

* رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران وکمیسیر اخلاق فدراسیون جهانی مددکاران اجتماعی