به گزارش آوای خزر، صنعت فضایی یکی از مهمترین صنایع در هر کشوری است که باید مورد توجه بسیار قرار گیرد. ساخت ماهواره و ماهواره‌بر از جمله دانش‌هایی است که که تنها تعداد معدودی از کشور‌های جهان آن را دارا هستند که کشور ما هم در سال‌های اخیر توانسته به این فهرست اضافه شود.
دانشمندان و دانشجویان نخبه ایرانی با کمترین امکانات به دلیل تحریم‌های بی‌سابقه علیه کشور توانسته‌اند به موفقیت‌های قابل توجهی در این زمینه دست یابند. از زمان تاسیس سازمان فضایی تاکنون قرارداد‌های متعددی با دانشگاه‌های صنعتی کشور منعقد شده است که از آغاز دهه نود نتایجی خوبی را در این زمینه شاهد بوده‌ایم. تعامل این سازمان با دانشگاه‌ها و دانشجویان این عرصه نه تنها سبب تربیت نیروی انسانی متخصص شده بلکه توانسته با تزریق اعتماد به نفس و خود باوری به جوانان و نخبگان ایران زمین این صنعت را تا حد قابل توجهی پیش برده و ادامه دهد.
اما پس از ماهواره پیام ۱ که به همت دانشمندان و دانشجویان دانشگاه امیرکبیر طراحی و ساخته شد، در طرحی دیگر سازمان فضایی دستور ساخت ماهواره پیام ۲ را به این دانشگاه ابلاغ کرد. پیام ۲ یک ماهواره تصویر برداری سنجشی است و قرادادی که با زسازمان فضایی در این زمینه منعقد شده در فاز مفهومی آن و با هدف توسعه چهار فناوری کلیدی در حوزه‌های مخابرات، مکانیک و کنترل حرارت ماهواره است.
درباره جزئیات ماهواره پیام ۲ خبرنگار حوزه فناوری گروه علمی پزشکی گفت‌وگویی با صدقی مدیر پروژه طراحی و ساخت ماهواره در دانشگاه امیرکبیرداشته که در ادامه ارائه شده است.
وفا صدقی معاون تضمین محصول پروژه پیام ۲ در دانشگاه امیرکبیر در این باره گفت: این قرارداد به تازگی ابلاغ شده که در تاریخ دوم بهمن ماه با حضور احمد معتمدی رئیس دانشگاه امیرکبیر و صفوی رئیس پژوهشکده علوم و فناوری‌های هوافضا و براری رئیس سازمان فضایی امضا شد. این قرارداد از زمان ابلاغ، برای ساختارسازی و تیم سازی نیاز به فرصت دارد که با توجه به شرایط فعلی کشور شروع رسمی و آغاز به کار نهایی آن از سال جدید خواهد بود.
آغاز ساخت ماهواره سنجشی امیرکبیر با دقت یک متر
او در رابطه با افراد درگیر با این پروژه بیان کرد: پروژه ترکیبی از هیئت علمی دانشگاه امیرکبیر و دانشجویان و فارغ‌التحصیلان این مجموعه و شبکه‌ای از شرکت‌های دانش بنیان و همچنین دانشگاه‌هایی که در پروژه‌های قبلی با ما همکاری داشتند، خواهد بود.
صدقی درخصوص گلوگاه‌های فناوری مرتبط با این دستاورد اظهار کرد: یکی از اهداف فاز مفهومی که به تازگی قرارداد آن با سازمان فضایی منعقد شده این است که همین حوزه‌ها را مشخص کنیم. ما در ابتدای کار از سه حوزه مخابراتی، مکانیکی و کنترل حرارت اطمینان داشتیم که باید در اسرع وقت محصولات در آن‌ها توسعه یابند. ممکن است ۶ ماه بعد از فناوری مفهومی که انجام دادیم به فناوری‌های جدیدی برسیم که تا الان پیش بینی نکرده‌ایم و در واقع هدف قرارداد هم همین است که ما نقشه راه فناوری مورد نیاز برای ماهواره یک متر را مشخص کنیم. بعد از مشخص شدن فناوری‌ها می‌توانیم روند توسعه آن‌ها را با سازمان فضایی مشخص کرده و بعد به محصولات نهایی آن‌ها برسیم.
معاون تضمین محصول پروژه پیام ۲ در دانشگاه امیرکبیر در رابطه با دستاورد‌های این پروژه تصریح کرد: ماهواره‌های سنجشی دقت بالا در صنعت فضایی و در محاسبات کشور‌ها جایگاه بسیار مهمی در پایش اطلاعات مورد نیاز برای تصمیم گیری‌ها دارند و کشور ما هنوز این فناوری بومی را نداشت که بتواند ماهواره سنجشی دقت بالا را تولید کند، بنابراین نیاز بود که برای ساخت ماهواره‌های دقت بالا یک اقدام پژوهشی انجام شود که وزیر ارتباطات این مسئولیت را به دانشگاه محول کرد. دستاورد اصلی این پروژه، ترسیم چشم اندازی برای دستیابی به یک ماهواره سنجشی دقت بالاست.
صدقی افزود: دستاورد بعدی دستیابی به یک ارزیابی واضح از زیرساخت‌ها و تکنولوژی‌های کشور در حوزه فناوری ماهواره سنجشی دقت بالا خواهد بود؛ یکی دیگر از دستاورد‌هایی که در این قرارداد دنبال می‌شود توسعه تکنولوژی است و امیدواریم از محصولات توسعه فناوری در سه حوزه یاد شده نه تنها برای ماهواره سنجشی دقت بالا بلکه در سایر حوزه‌های فناوری کشور چه فضایی و چه غیرفضایی بتوانیم استفاده کنیم.
او با اشاره به استفاده از سرریز فناوری‌های فضایی در صنعت تاکید کرد: معمولا فناوری‌های فضایی سرریزی دارند که در صنعت استفاده می‌شود که به فراخور نوع تکنولوزی این سرریز متفاوت خواهد بود. در کشور‌های دیگر دنیا، به عنوان مثال صنعت رباتیک به دلیل نیازمندی‌هایی فراوان در ماموریت‌های بدون سرنشین، بسیار توسعه پیدا کرده است واز سرریز آن در حوزه‌های دیگر که بشر در روی زمین به آن‌ها نیاز دارد به خوبی استفاده شده است. مشاهده همین وضعیت در تکنولوژی‌هایی است که ما در حال حاضر در کشور از آن‌ها استفاده می‌کنیم. توضیحات دقیق‌تر در این باره را زمانی می‌توان ارائه داد که در توسعه این تکنولوژی در کشور به نتیجه مطلوب دست یابیم.
برای محصول ماهواره سنجشی با دقت یک متر امکان سنجی اقتصادی را هم انجام داده‌ایم
معاون تضمین محصول پروژه پیام ۲ در دانشگاه امیرکبیر در رابطه با هزینه‌های احتمالی در طراحی و ساخت پیام ۲ در این دانشگاه بیان کرد: در حال حاضر ما در فاز امکان سنجی این پروژه قرار داریم، اما درکنار این، ما برای محصول ماهواره سنجشی با دقت یک متر امکان سنجی اقتصادی را هم انجام داده‌ایم. این فاز قرارداد دو سال زمان خواهد برد و در پایان این دو سال است که ما می‌توانیم بگوییم چه نیازمندی‌های زیرساختی و فناوری و چه نیازمندی‌های اقنصادی برای ساخت ماهواره‌ای با دقت یک متر نیاز است.
صدقی تاکید کرد: تکنولوژی که در حال حاضر برای این ماهواره به کار می‌رود تکنولوژی‌های زیرساختی و امکان‌هایی است که کشور تاکنون تجربه نکرده است. تجربه‌های قبلی کشور درخصوص تصویربرداری ماهواره‌ای در بالاترین سطح خود ۲۰ متر بوده است، اما این ماهواره با دقت یک متر انجام می‌شود و ما در ابتدا باید پایش کنیم که چه زیرساخت‌هایی در کشور برای ورود به این عرصه فناوری نیاز است.
او ادامه داد: در حال حاضر توانمندی‌های داخلی در کشور ما در سطحی است که ذکر شد، اما این ماهواره سطح جدیدی از فناوری و تجهیزات زیر ساختی چه در حوزه ساخت و چه در حوزه آزمون و چه در حوزه تجمیع را نیاز دارد که کشور بخشی از آن‌ها را دارد و بخشی دیگر باید همزمان با ساخت ماهواره تجهیز شوند؛ بنابراین نوع فناوری که ما در این ماهواره به کار می‌بریم باعث می‌شود تخمین‌های زمانی طولانی را برای ساخت کامل این ماهواره برآورد کنیم. من فکر می‌کنم محصول نهایی ساخت ماهواره با توجه به شرایط فعلی کشور حداقل ۵ سال زمان نیاز داشته باشد تا به نقطه عملیاتی برسد.
معاون تضمین محصول ماهواره پیام ۲ در دانشگاه امیرکبیر در پایان از ارتباط و تعامل خوب سازمان فضایی با دانشگاه‌ها گفت و افزود: عمر این ارتباط به اندازه خود پیشینه سازمان فضایی است. سازمان فضایی در سال ۸۳ تاسیس شد و از همان ابتدای کار سه قرارداد را با به سه دانشگاه امیر کبیر، علم و صنعت و شریف داشته است. محصولات این ماهواره‌ها در دهه نود آماده و به جامعه فضایی عرضه شد. مهمترین دستاوردی که تعامل سازمان فضایی با دانشگاه‌ها داشت بحث تربیت نیروی انسانی بود. ما در آغاز کار نیروی زبده و متخصص معدودی در کشور داشتیم و این تعداد اندک جوابگوی نیاز فضایی ما نبود، اما با این سه پروژه در این سه دانشگاه افراد زیادی آموزش دیده و توانستند در بخش‌های دیگر فناوری فضایی مشغول به کار شوند، در نتیجه دستاورد اصلی این ارتباط تامین نیروی انسانی مورد نیاز بود و این همکاری همچنان ادامه دارد. بعد از ماهواره پیام ۱ سازمان فضایی طراحی مفهومی ماهواره پیام ۲ را که هنوز نامی برای آن در نظر گرفته نشده است، با دانشگاه پیش برد تا با تداوم این همکاری از توانمندی‌های تیم زبده دانشگاه امیر کبیر استفاده شود.
انتهای پیام/1005
