عبارت ـ عالین نجاتی: تصمیم گرفتم این بار از نق زدن و مقدمه به مثابه گلایه بگذرم، چون مطمئنم هیچ کسی اهمیت نمیدهد و اصلا برای کسی مهم نیست یک اثر تاریخی دیگر در مازندران یا ساری ویران شود. این دهمین گزارش از سلسله مطالبی است که به ویرانههای تاریخی ساری میپردازد تا مگر کسی توجهش جلب شود و حداقل کمی همدردی کند، اما هیچ اندر هیچ بهترین توصیف برای وضعیت میراث فرهنگی در مازندران است؛ بنابراین بدون مقدمه طولانی برویم سر اصل مطلب یعنی روستای تاریخی فرح آباد که ۴ مجموعه مسجد، حمام، کاخ جهان نما و پل تاریخی صفوی را در خود جای داده است. روستایی که به دلیل ساروی بودن مادر شاه عباس به شدت مورد توجه وی بود و در دوران صفویه مشهورترین و پررونقترین بندر شمال ایران به شمار میآمد. شاه عباس بسیار به ساری علاقه داشت و بسیاری از تابستانها را به این شهر شمالی سفر میکرد.
متاسفانه تمامی آثار تاریخی صفوی در این منطقه از بین رفته و اساسا به حال خود رها شده است. پل ویران است و دوستان معتاد زحمت میکشیند و زیر پایه هایش نشعه میکنند. علفهای هرز روئیده در اطراف پل به تنهایی مسئولیت خطیر ویرانی این اثر ۴۰۰ ساله را (پیش روی مردم و مسئولان) به عهده دارند.
حمام هم آنقدر ویران شده که اگر نجنبند دوستان معتاد که روزهای بارانی پل برایشان کارساز نیست و به حمام نقل مکان میکنند در معرض خطر قرار میگیرند.
کاخ هم ویرانه است و به راحتی میتوان وارد آن شد و هرچه خواست، برداشت و رفت. تصاویر ذیل به خوبی وخامت اوضاع را نشان میدهد.
حرف اصلی مردم این است که آقایان مسئول اگر نمیتوانید که معلوم است نمیتوانید تو را به خدا استعفا دهید. آقای استاندار اگر فقط سه گزارش اخیر عبارت را بخوانید اگر اشک نریزید مایه تعجب است.
کاخ جهان نمای ساری
بخشی از کاخ جهان نما که سیستم آبرسانی پیشرفته آن دوران را نشان می دهد.
بخشی از دیواره غربی کاخ که به دلیل عدم مراقبت و رشد علف های هرز در حال نابودی است
ورودی اصلی آب به کاخ غربی که وارد حوضی بسیار خاص با معماری اسلیمی جذاب می شده است.
بخشی از تزئینات داخلی کاخ جهان نما در بخش غربی. نمونه این کاشی ها را در حمام صادق خان ساری هم دیدم که آنهم روبه ویرانی است
کاشی های لعابی زیبای کاخ جهان نما با رنگ های بی نظیر و خاص
تنها با چند داربست و چند ایرانیت برای از بین نرفتن باقیمانده بنا توسط سیلاب از این کاخ بزرگ مراقبت می شود. متاسفانه کف کاخ در حال از بین رفتن است.
بخش جنوبی کاخ که مشخص است به زندگی نوکران و چاکران اختصاص داشته وضعیت بسیار بدی دارد.
نمونه ای از کاشی کاری زیبای صفوی باقیمانده در بخش ایوان کاخ
برجک سمت غربی کاخ با معماری خاص و مصالح مخصوص مازندران
ورودی ایوان کاخ که مشاهده می کنید ویران شده و ادامه ویرانی اش هم حتمی است.
کف سازی حیاط بیرونی کاخ در محاصره علف های هرز و باران و بدون سرپوش
حمام تاریخی فرح آباد/ بدون شرح
ورودی حمام زنانه و مردانه در کنار هم که به جایگاه معتادان بدل شده بود و مردم محلی معترض شدند. امروز وضعیت ورود معتادانش تا حد زیادی بهتر شده اما وضع خود بنا در اسفبارترین حال ممکن است.
پل تاریخی فرح آباد/ بدون شرح
میراث فرهنگی مازندران حتی به خودش زحمت نداده دور این محوطه را دیوار کشی کند. زباله ها، علف های هرز، ورورد بدون مراقبت مردم وعوامل طبیعی از اصلی ترین تهدیدات این بنای تاریخی با معماری منحصربه فرد است.