به گزارش آوای خزر از ساری، نام دیابت یا قند خون را هر روزه میشنویم اما توجه چندانی به این بیماری خاموش نداریم در حالیکه ممکن است هر کدام از ما نیز به یکی از چهار نوع آن (دیابت 1 و 2، بارداری و ثانویه) مبتلا باشیم.
آمارها نشان از این دارد که در هر 6 ثانیه یک نفر به دیابت مبتلا می‌شود، تعداد مبتلایان به دیابت در ایران براساس آخرین آمارها حدود 5 میلیون نفر است و حداقل دو برابر این میزان نیز هنوز از بیماری خود اطلاع ندارند.
یکی از عوامل مهم زمینهساز دیابت را باید در چاقی و کم‌تحرکی بدانیم که به سبب تغییر سبک زندگی است، با افزایش جمعیت زندگی از خانههای دارای حیاط و اتاقها بزرگ به زندگیها آپارتمانی تغییر یافته و نوع تغذیه نیز بیشتر به سمت غذاهای شور، پرچرب و فست‌فودها رفته است که علیرغم طعم و مزه ظاهری که به مذاق انسان خوش میآید، اما مشکلاتی را در درون ایجاد میکند که تا مدتها خاموش بوده و به یکباره سر باز می‌کنند.
** تغییر الگوی تغذیه و
زندگی
متأسفانه در استان مازندران که رتبه سوم دیابت را در کشور دارد و حتی در فاکتور چاقی نیز رتبه اول را به خود اختصاص داده است؛ مسئلهی نگرانکنندهتری وجود دارد و آن، ابتلای سه برابری زنان به دیابت است که این موضوع سبب می‌شود، سایر اعضای خانواده نیز درگیر همین بیماری شوند.
دیابت نوع 2 در کودکان و نوجوانان نیز از نگرانیهایی است که باید مورد توجه بیشتر والدین، مدیران مدارس و نظام سلامت قرار بگیرد؛ با کودکانی مواجه هستیم که به دلیل زندگی ماشینی و آپارتماننشینی دیگر از بازیهایی نظیر «گل‌کوچیک»، «لیلی»، «قایمباشک» و «هفتسنگ» فاصله گرفته‌اند و به تبلت و رایانه و لپ‌تاپ وصل شده‌اند! که همین عامل مهم کم‌تحرکی و شیوع چاقی در آنهاست، کودکانی که دیگر نان و پنیر و نخود و کشمش و سیب را میانوعده ندانسته و روزها را با انواع نوشیدنیهای گازدار و چیپس و پفک در کنار تبلت و رایانه سر می‌کنند.
آمار بالای دیابت در زنان مازندرانی از این نظر بسیار نگران‌کننده است که آشپزخانه و در نتیجه سفره صبحانه، ناهار و شام خانه با آنهاست و اگر این سفرهها مدیریت نشوند، شاید در آینده‌ای نزدیک دیگر خبری از سفرههای رنگارنگ نباشد و افراد خانواده باید هر کدام غذاهای متنوعی را براساس تجویز پزشک در ظرف مخصوص به‌خود مصرف کنند!
** وعده صبحانه فراموش نشود
یکی از عادات غذایی بسیار بد، در نظر نگرفتن وعده صبحانه است در حالی که صبحانه، اصلیترین وعده غذایی است و باید به آن توجه شود، اثری را که صبحانه در سلامت جسم و جان آدمی میگذارد، در دو وعده غذایی دیگر نمی‌توان یافت.
افزایش سوخت و ساز بدن، افزایش قدرت حافظه و متعادل شدن وزن و سرزندگی جسم و روح، از مزیتهای خوردن صبحانه است و این موضوع برای افراد دیابتی که باید رژیم غذایی خاصی را مصرف کنند، از اهمیت بسیاری برخوردار است.
داشتن یک برنامه غذایی سالم، انجام فعالیتهای ورزشی و آزمایشات دورهای نتنها برای افراد مبتلا به دیابت یک اصل است بلکه حتی برای افراد سالم نیز یک ضرورت بمنظور حفظ سلامت است.
** میزان قند خون طبیعی و دیابت را بدانیم
زمانی که قند خون ناشتا در هر فردی 99 و پایینتر باشد، قند خون در وضعیت استاندارد و تعادلی قرار داشته و بدن حالت طبیعی دارد، زمانیکه قند خون افراد بین 100 تا 125 میلیگرم است، احتمال دیابت در آن فرد وجود دارد، در وضعیتی که قند خون ناشتا 126 و بالاتر باشد، دیگر زمانی است که باید دیابت را بپذیریم و مقابله آن را با روش‌های اصولی، خودمراقبتی و کنترل مستمر قند خون آغاز کنیم.
عوارض بیماری دیابت، به مرور زمان مشخص می‌شود که به عارضه‌های زودرس و دیررس تقسیم‌بندی میشوند؛ سرگیجه، خوابآلودگی، احساس ضعف یا گرسنگی، طپش قلب و رنگپریدگی از علائم دیابت هستند که خود را در مدت زمان اندکی نشان میدهد، اگر فرد به این علائم توجه نداشته باشد، در درازمدت ناراحتی‌های کلیوی، عصبی، چشمی، قلبی عروقی و سستی در اندام‌های تحتانی به او دست داده و بدن آرامآرام به ضعف و ناتوانی دچار می‌شود.
هر ساله از 22 تا 28 آبانماه که به عنوان هفته ملی دیابت نامگذاری شده است، همایشهای آموزشی در سراسر استانهای کشور برگزار و اطلاعات خوبی نیز در اختیار عموم به ویژه افراد دیابتی قرار می‌گیرد که این همایش امروز(شنبه 22 آبان 95) در مرکز مازندران نیز برگزار شده است.
** مازندران رتبه سوم دیابت را در کشور دارد
به گفته معاون فنی مرکز بهداشت مازندران، با توجه به اینکه مازندران رتبه سوم دیابت را در کشور دارد، لذا آموزش همگانی از اهمیت بالایی برخوردار است و چه گروه هدف و چه افراد سالم باید به خودمراقبتی بپردازند.
نادر آهنگر با اشاره به اینکه طرح غربالگری دیابت از سال گذشتده با شدت بیشتری آغاز شده و تاکنون 44 هزار مازندرانی در قالب این طرح شناسایی شده و کنترل و مراقبت میشوند، اظهار داشت: پیشبینی می‌شود که 140 تا 150 هزار نفر در مازندران مبتلا به انواع دیابت(1و 2، بارداری و ثانویه) باشند.
وی افزود: تمامی افراد بالای 30 سال که در خانواده خود، حتی یک فرد دیابتی دارند لازم است که نسبت به تست قند خون اقدام کنند و اگر در مرحله پیشدیابتی قرار دارند باید سبد غذایی خاصی برای آنها تعریف شود.
معاون فنی مرکز بهداشت مازندران با بیان اینکه اگر در هر شهر و روستایی 12 درصد جمعیت آن سالمند باشند، میزان شیوع دیابت در آن منطقه بیشتر است، گفت: افراد این مناطق باید نسبت به تست قند و فشارخون اقدام کرده و از سلامتی خود نسبت به عدم ابتلا به بیماری دیابت و پُرفشاری خون اطمینان حاصل کنند.
آهنگر بیان کرد: چاقی در کودکان مازندران به دلیل کم‌تحرکی یکی از عوامل ابتلا به بیماری دیابت نوع 2 در آنهاست، لذا باید فعالیتهای بدنی و دوری از غذاهای پرنمک و پرچرب در برنامه غذایی این گروه قرار بگیرد تا در آینده به عوارضی چون ناراحتی‌های کلیوی و قلبی عروقی مبتلا نشوند.
** نقش مادران در تهیه سفره غذایی سالم
فوق تخصص غدد و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران نیز شیوع دیابت نوع 2 در کودکان و نوجوانان مازندرانی را زنگ خطری برای خانوادهها دانست و گفت: آموزش در این زمینه باید ابتدا از سوی پدر و مادر و اولیای مدارس صورت بگیرد.
"عذرا اخا" با بیان اینکه اصول تغذیهای باید از خانواده آغاز شود، اظهار داشت: نقش مادران در سلامت خانواده از اهمیت بسزایی برخوردار است و مادران باید نسبت به تغذیه کودکان خود حساس بوده و نگذارند مواد غذایی پُرکالری، پرنمک و پرچرب روی سفرهها باشد.
** باورهای غلط تغذیهای در دیابت
از آنجا که تغذیه نقش مهمی در سلامتی و طول عمر بیماران مبتلا به دیابت دارد، لازم است تا باورهای غلط در این زمینه اصلاح شود.
این باور که فقط مواد غذایی شیرین سبب افزایش قند خون میشوند، اشتباه است زیرا برخی مواد غیر شیرین مانند آرد گندم نیز وجود دارند که حاوی کربوهیدرات هستند.
باور اشتباه دیگر این است که قندهای طبیعی مانند عسل و خرما میتوانند جایگزین قند شوند، در حالی که باید هر نوع شیرینی برای افراد دیابتی محدود شود.
باور دیگر این است که افراد دیابتی تا آخر عمر نمیتوانند از شیرینی و شکلات استفاده کنند اما یک فرد دیابتی می‌تواند با برنامه غذایی سالم از این مواد نیز استفاده کند.
«مصرف هر نوع میوه برای افراد دیابتی اشکالی ندارد» این نیز باور اشتباه دیگری است، در حالیکه میوهها حاوی کربوهیدرات نیز هستند و افراد دیابتی باید برای مصرف آنها با متخصص تغذیه مشورت کنند.
مصرف بالای شکر می‌تواند سبب دیابت شود، مبتلایان به دیابت میتوانند از غذاهای مخصوص افراد دیابتی به میزان دلخواه استفاده کنند، اگر دیابت دارید باید مواد غذایی حاوی نشاسته مانند ماکارونی و سیبزمینی و برنج را حذف کنید؛ این موارد نیز از باورهای اشتباه نشأت می‌گیرد، لذا افراد دیابتی باید برنامه صحیح غذایی را در دستور کار خود قرار دهند و بدانند که مصرف 3 تا 4 واحد از غذاهای حاوی کربوهیدرات در بیشتر افراد دیابتی مشکلی ایجاد نمی‌کند.
انتهای پیام/ گزارش از آزاده بابانژاد
