به گزارش آوای خزر، در نشست کارشناسی بررسی رویکردهای مبارزه با فساد با حضور صابر میرزایی معاون پژوهش و توسعه همکاری های فناوری و نوآوری رئیس‌جمهور و سید احسان خاندوزی منتخب مردم در مجلس یازدهم برگزار شد در این نشست میرزایی با اشاره به گرایش انسان ها و سازمان ها به خودخواهی و حداکثر سازی منافع خودشان اظهار داشت: در این راستا با قواعدی که حاکم شده آنها می توانند از این ظرفیت استفاده کنند گاهی کانال های فرعی ایجاد می کنند که ظاهرش ناپیدا و شکلی آبرومند و قانونی دارد. این روند برای سایرین زیان داشته و نیز مانع پیشرفت است. در حقیقت چنین رویکردی هر کجا حاکم می شود مانع تغییرات است.
وی تأکید کرد: خود پیشرفت ناشی از اصلاح روابط و ساز و کارها است اگر بخواهیم سازوکاری اصلاح شود افرادی که با روابط موجود شکل گرفته اند مقاومت می کنند. مبارزه با فساد آسان نیست و صرفاً به مباحث اقتصادی بازنمی‌گردد.
* برای مبارزه با فساد باید به بازدارندگی توجه کرد
وی با اشاره به اینکه پدیده اقتصاد سیاسی در دنیا پذیرفته شده اظهار داشت: باید این مسائل را در نظر بگیرید اگر می‌خواهید کار مبارزه و تغییر را جلو ببرید باید چنین موضوعاتی را بشناسید چرا که مقاومت می کنند و این موضوعات نه تنها فوت‌و‌فن بلکه در آینده تبدیل به علم می شود هیچ جای دنیا فساد پذیرفته نیست همه می‌خواهند مبارزه کنند. رویکرد اولیه برخورد با خلافکاران است. در ایران نیز چنین رویکردی مورد توجه بوده است.
وی ادامه داد:باید برای مبارزه با فساد به قسمتهای بازدارنده و نرم‌افزاری که تاکنون ضعیف عمل شده است پرداخت.
* با وجود فساد پیشرفت ممکن نیست
وی سطح دیگری از مبارزه با فساد را متوجه نظامات و ساختارهای فساد گریز دانست و افزود: نباید ساختار فسادپذیر داشته باشیم سازمان‌ها باید سازوکار جدید داشته باشند.
میرزایی تاکید کرد: گاهی اوقات روال های پذیرفته شده را که به آن عمل می‌کنیم دچار فساد هستند اما چون به روال تبدیل شده آن را غلط نمی دانیم اگر بخواهیم چنین موضوعاتی را تغییر بدهیم مقاومت میشود؛ با فساد پیشرفت یا ممکن نیست یا با مقاومت زیاد همراه خواهد شد در بسیاری از تسهیلات اجتماعی بی عدالتی و تبعیض وجود دارد که به دسترسی های نابرابر باز می گردد.
* تفاوت ادراک فساد در کشورهای کاتولیک، اسلامی و پروتستان
میرزایی به ادراک فساد در کشورهای کاتولیک و اسلامی در مقایسه با پروتستان‌ها پرداخت و اظهار داشت: فساد در کشورهای کاتولیک بیشتر احساس می شود به دلیل آنکه این کشورها رفتارهای اخلاق مدارانه بالاتر است. ممکن است در وهله اول با این سوال مواجه باشید که قاعدتا این روند باید معکوس باشد اما این گونه نیست چون از این موضوعات بدشان می آید به سمت آن کمتر می روند اما در کشورهای پروتستان فرض می‌کنند امنیت کمتر است به همین دلیل حفاظت های امنیتی بیشتر رعایت می شود؛ در حقیقت کارد به استخوان نرسیده که امورات را سیستمی جلو ببرند و به همین دلیل فساد بیشتر از کشورهای پروتستان است کشورهای پروتستان رافت و انعطاف ندارند بلکه با فساد برخورد می کنند.
وی با اشاره به اینکه هر اقدامی را در پارادایم خودش قابل توجیه است، تصریح کرد: عده‌ای مشکل ترافیک تهران را با تعریض خیابان، توسعه حمل‌ونقل و استفاده از نظامات سیستمی قابل جبران می‌دانند. پارادایم دیگر این است که همه مشاغل و فرصت‌های اقتصادی در تهران است و جمعیت به تهران سرازیر میشود بنابراین هر قدر خیابان‌ها تعریض شود فایده ندارد و راه‌حل اصلی ایجاد قطب‌های جدید و توزیع جمعیت در شهرها است که هر دوی این راه حل درست بوده و در پارادایم خودش توجیه میشود.
* جمهوری اسلامی با مفسد مبارزه کرده نه با فساد
میرزایی با بیان اینکه رویکرد جمهوری اسلامی برخورد با مفسد بوده و نه با فساد تصریح کرد:چنین نگاهی برخواسته از بینش عمومی ما است. تا زمانی که رویکرد تغییر نسبت به مسائل عمومی نشود نمی‌توان مؤثر بود. مثلاً نمایندگان مجلس چه کسانی هستند؟ قسمت عمده آنها از شهرستان‌ها هستند؛ گیرم که چند نفری نگاه مترقی داشته باشند اما بقیه نگاه‌شان همان نگرش قبلی است. تحول نگرش باید در نخبگان و تحصیلکردگان ایجاد و به عموم جامعه منتقل شود.
وی با ذکر مثالی خاطرنشان کرد: فکر می‌کنید شهر تهران چگونه ساخته شده؟ آیا با نگاه کارشناسی و مهندسی بوده است؟ خیر؛ این امر از فرهنگ مردم در مناطق مختلف نشأت گرفته است. نظام در چهل سال آینده باید رویکرد و جنس تغییراتش از ابعاد نرم‌افزاری باشد.
* سه وظیفه اساسی حکومت‌ها
معاون پژوهش و توسعه همکاری‌های فناوری و نوآوری رئیس جمهور عنوان کرد: یک عده دغدغه محیط زیستی دارند و هرگاه جاده، سد و طرح توسعه‌ای می‌خواهد انجام شود می‌گویند به طبیعت دست نزنید. برخی دغدغه اجتماعی دارند که در یک دوره در کشورمان بر سر نصب دوش حمام مقاومت می‌کردند و آن را مغایر با خزینه و غسل ارتماسی می‌دانستند. بنابراین عده دیگری با نگرانی‌های دینی نگاه می‌کنند.
وی با اشاره به وظایف حکومت‌ها یادآور شد: امنیت یکی از وظایف است، دومین وظیفه تأمین نظم در قالب ارائه گواهی، پروانه و نظارت است، سومین وظیفه تعهد به رفاه بوده که البته برخی حکومت‌ها به آن متعهد نیستند اما کشور ما به آن پایبند بوده و در مسائل بهداشت، آموزش، راه و سایر مباحث توسعه را مدنظر دارد.
میرزایی ادامه داد: برای توسعه قبلاً دست به جیب درآمدهای نفتی می‌شدیم و هرگاه کم می‌شد و نمی‌توانستیم آموزش، خدمات و بهداشت بدهیم گفته می‌شد زاد و ولد را کم کنید در حالی که رفاه و توسعه باید از محل اقتصاد حاصل شود.
* هسته سخت نظام سالم است و پیروزی با کسانی است که به دنبال اصلاح هستند
وی یکی دیگر از عوامل فساد را متوجه قواعد دانست و افزود: معمولاً از راه‌حل‌های پرهزینه در بسیاری از کارها استفاده میشود که این مدل‌ها فسادزا هستند و منافع عده‌ای با این قواعد شکل گرفته است.
معاون پژوهش و توسعه همکاری‌های فناوری و نوآوری رئیس جمهور ادامه داد: یکی دیگر از مباحث قوانین ضد تبعیض است. مثلاً در کشور سوئیس شاه عربستان در بیمارستانی بستری بود که می‌خواستند آن طبقه را اجاره کنند اما گفته شد که فقط واحد VIP که شاه عربستان در آن هست را می‌توانند اجاره بدهند. یا در انگلیس سوءپیشینه برای استخدام و کار کردن افراد وجود ندارد چرا که آن را تبعیض می‌دانند اما در ایران به هر دلیلی اگر فردی خواسته یا ناخواسته دارای سوءپیشینه شد برای کار و حتی تأسیس شرکت نمی‌تواند اقدام کند و از او عدم سوءپیشینه می‌خواهند.
میرزایی در رابطه با برخورد با موانع فساد و ایجاد سازوکارهای مبارزه با آن اظهار داشت: هسته نظام سالم است اگر غیر از این بود کار سخت می‌شد چون خودش در برابر مبارزه با فساد مقاومت می‌کرد. قبل از انقلاب خود هسته فاسد بود. بنابراین نسبت به قبل وضع‌مان خوب است. در سطح پایین کشمکش برای شر و خیر وجود دارد و پیروزی با کسانی است که دنبال اصلاح هستند.
* سقف توانمندی نسل قبل همین بود
وی تصریح کرد: تغییر برای مبارزه با فساد زمانی اتفاق می‌افتد که هسته نظام و مردم بخواهند و بروکراسی کشور آمادگی داشته باشد. گاهی نظام و مردم می‌خواهند اما بروکراسی توسعه نیافته نمی‌تواند. مدیران جمهوری اسلامی آنچه من دیدم زحمتکش بودند و در سقف توانمندی ظاهر شدند. نسل قبل توانمندیش همین بود.
انتهای پیام/1005
